اثر دو روش تمرینی بر برخی نشانگرهای سیستم ایمنی در ورزشکاران نوجوان

محمدعلی سمواتی‌شریف ۱ ؛ امیر افشاری۲ ؛ حجت اله سیاوشی۳ ؛ مریم کشوری۲
۱دانشیار فیزیولوژی ورزشی/ دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی/ دانشگاه بوعلی سینا/ همدان
۲کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی/ دانشکده علوم ورزشی/ دانشگاه بوعلی سینا/ همدان
۳دانشجوی دکترای تخصصی فیزیولوژی ورزشی/ پژوهشکده طب ورزشی/ پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی/ تهران

مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش

زمینه و هدف: هدف تمرینات ورزشی ایجاد سازگاری‌هایی در سطوح سلولی و بهبود عملکرد ورزشی است. اگر چه افزایش شدت تمرینات فراتر از میزان توانایی‌های فیزیولوژیکی ورزشکاران باشد، منجر به ایجاد سندرم بیش‌تمرینی می‌گردد. به همین منظور، مطالعه حاضر مقایسه اثر دو شیوه تمرینی بر روی برخی از نشانگرهای سیستم ایمنی ورزشکاران نوجوان را بررسی می‌کند. روش تحقیق: این پژوهش، روی ۴۵ نفر از ورزشکاران نوجوان که به‌صورت تصادفی در سه گروه قدرتی، سرعتی و کنترل تقسیم شده بودند، انجام گرفت. گروه‌های تمرینی به مدت هشت هفته، سه ­جلسه در هفته و هر جلسه ۹۰ دقیقه، تحت یکی از تمرینات قدرتی و سرعتی قرار گرفتند. متغیر­های پژوهش (کورتیزول، تستوسترون و شمارش گلبول­ های سفید)، در ابتدا و ۴۸ ساعت پس از آخرین جلسه‌ی تمرینی، اندازه‌گیری شد. برای بررسی تفاوت‌های درون‌گروهی داده­ ها، از آزمون تی همبسته و برای تفاوت‌های بین‌گروهی از آنالیز واریانس یک‌سویه با سطح معنی ­داری (۰/۰۵>p)، استفاده شد. یافته­ ها: نتایج درون‌گروهی نشان داد، تمرین قدرتی (۰/۰۲=p) و سرعتی (۰/۰۴=p)، باعث کاهش معنی‌دار  غلظت کورتیزول شد. اما افزایش غلظت تستوسترون تنها در گروه قدرتی معنی‌دار (۰/۰۵=p) بود. در بررسی واریانس گروه‌های تمرینی و کنترل تفاوت معنی‌دار مشاهده نشد. نتایج درون‌گروهی نسبت تستوسترون به کورتیزول در هر سه گروه، افزایش (۰/۰۵>p) داشت. اما نتایج بین‌گروهی تفاوت معناداری را در این نسبت در بین سه گروه، نشان نداد. تمرینات قدرتی و سرعتی، به‌طور معنی‌داری باعث افزایش لنفوسیت­ها (۰۰۱/۰p=)، افزایش مونوسیت‌ها در گروه سرعتی (۰/۰۰۱=p)، و افزایش ایزوفیل­ ها در گروه قدرتی (۰/۰۵=p) شد. همچنین کاهش نوتروفیل­ ها در دو گروه قدرتی (۰/۰۳=p) و سرعتی (۰/۰۱=p) مشاهده شد. در بررسی واریانس گروه­ های تمرینی و کنترل نیز تفاوت معنی‌دار در نوتروفیل­ ها و لنفوسیت­ها مشاهده شد (۰/۰۵=p). نتیجه­ گیری: تغییرات مشاهده شده در نشانگرهای سیستم ایمنی، نشان‌دهنده آن است که استفاده از هر دو نوع برنامه‌های تمرینی، می‌تواند در بهبود سازگاری‌های آنابولیکی و سیستم ایمنی سودمند باشد.
کلیدواژه ها
تمرینات سرعتی؛ تمرینات قدرتی؛ تستوسترون؛ کورتیزول؛ گلبول‌های سفید خونی

متن کامل مقاله رایگان