ندا خالدی ۱ ؛ رعنا فیاض میلانی۲ ؛ ساره ارجمند۳
۱استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
۲استادیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
۳استادیار ژنتیک سلولی ملکولی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی
سابقه و هدف: وراثت بیش از ۲۰۰۰۰ ژن، معرف هر یک از ما به عنوان یک انسان می باشد. آرایش عظیمی از فنوتیپ های انسانی و تنوع های ژنتیکی متعددی (پلی مورفیسم ها) با عملکرد ورزشی در سطح نخبگی همراه هستند. پژوهش حاضر به بررسی پلی مورفیسم ژنهای مرتبط با عملکرد جسمانی (ACTN3، PGC-1α ، ACE، CKMM، و PPARγ) و استعدادیابی ژنتیک ورزشی در جمعیت ایرانی و ورزشکاران نخبه میپردازد.
مواد و روشها: آزمودنی های پژوهش حاضر شامل ۱۰۰ نفر ورزشکار نخبه ایرانی از رشته های ورزشی المپیکی و مسابقات جهانی و ۱۰۰ نفر گروه غیر ورزشکار به عنوان گروه کنترل بودند. ویژگیهای بدنی آزمودنیها شامل شاخص توده بدنی(BMI)، نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) و درصد چربی بدن (%BF) اندازه گیری شد. DNA ژنومی از بزاق با استفاده از کیت مربوطه استخراج و پس از بررسی کیفیت مطلوب مورد استفاده قرار گرفت. بررسی پلی مورفیسم های مورد نظر به روش RFLP انجام شد.
یافته ها: روش آمار توصیفی و تعیین اختلاف میانگین بین گروه ها نشان داد درصد چربی (ورزشکار ۴۸/۴±۷۸/۱۲ ، غیرورزشکار ۸۴/۵±۹/۱۷) ،WHR (ورزشکار ۵/۰±۸۳/۰، غیرورزشکار ۰۶/۰±۸۰/۰) بین دو گروه تفاوت معنی داری دارد. روش کای مربع نشان داد تفاوت معنی داری در فراوانی ژنوتیپ های پنج ژن بین گروه های ورزشکار و غیر ورزشکار وجود ندارد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد وزن، قد، شاخص توده بدن و نسبت دور کمر به باسن گروه ورزشکار میانگین بیشتری دارد. تشابه فراوانی ژنوتیپ ها بین گروه ورزشکار و غیر ورزشکار با برخی مطالعات انجام شده در حوزه بین المللی به ویژه نژاد قفقازی همسو بود. به طور کلی نتایج حاصل از بررسی فراوانی ژنوتیپ ها نشان میدهد جامعه ایرانی در هر دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار به لحاظ اجرای فعالیتهای قدرتی برتری دارند.
کلیدواژگان
ژنتیک ورزشی؛ ورزشکار نخبه؛ ژنوتیپ؛ RFLP؛SNP