بیان فیاضی ۱؛ وحید تادیبی۲؛ ناصر بهپور۳؛ مهدی هدایتی۴
۱تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
۲دانشیار گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
۳٫ دانشیار، دانشکدۀ علوم ورزشی، گروه فیزیولوژی ورزشی دانشگاه رازی، کرمانشاه -ایرا
۴٫ دانشیار، دانشکدۀ علوم پزشکی، گروه بیوشیمی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران-ایران
مجله علوم زیستی ورزشی
چکیده
کوهگرفتگی حاد که ناشی از صعود سریع به ارتفاعات بیش از ۲۵۰۰ متر است، شرایط پاتوفیزیولوژیکی پیچیدهای دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی عاملهای مرتبط با هایپوکسی در افراد حساس به کوهگرفتگی حاد است. به این منظور ۲۱ فرد سالم با میانگین سنی ۵/۸± ۷/۳۱ سال در این مطالعه شرکت کردند. نمونهگیری خون بهصورت ناشتا در سطح دریا، یک ساعت پس از صعود سریع به ارتفاع (۳۵۵۰ متر) توسط تلهکابین و ۲۴ ساعت پس از صعود، از سیاهرگ بازویی آزمودنیها گرفته شد و سپس میزان ارکسین-A و HIF-1 به روش الایزا اندازهگیری شد. همچنین، میزان کوهگرفتگی حاد توسط پرسشنامۀ لیک لوئیس در شش ساعت پس از در معرض قرار گرفتن در ارتفاع ارزیابی شد. آزمون لیک لوئیس نشان داد که ۱۱ نفر از آزمودنیها پس از در معرض قرار گرفتن در ارتفاع دچار کوهگرفتگی حاد شدند (۴LLS≥). نتایج نشان داد که میزان ارکسین و HIF-1 در سطح دریا در افراد مبتلا به کوهگرفتگی حاد بیشتر از افراد مقاوم به کوهگرفتگی حاد بود؛ اما، میزان پاسخ ارکسین و HIF-1 تقریباًَ در افراد حساس به کوهگرفتگی بیشتر از افراد مقاوم به کوهگرفتگی بود. نتایج نشان داد که سطح ارکسین-A و HIF-1 در سطح دریا ارتباط معکوسی با کوهگرفتگی حاد دارد. پس از در معرض قرار گرفتن در ارتفاع میزان افزایش ارکسین-A و HIF-1 در افراد حساس به کوهگرفتگی حاد نسبت به افراد مقاوم به کوهگرفتگی حاد به میزان چشمگیری بیشتر است.
کلیدواژهها
اورکسین-A؛ فاکتور القاشوندۀ ناشی از هایپوکسی HIF-1؛ کوهگرفتگی حاد