داور خدادادی ۱؛ اتابک شاهد۲
۱دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
۲دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی
سابقه و هدف: تعادل میان عملکرد اجزاء دستگاه هموستاز بدن بسیار مهم است. فعالیت ورزشی به عنوان یک فشار جسمانی و روانی باعث تغییر در الگوهای رفتاری دستگاه هموستاز میشود. هدف از اجرای این مطالعه بررسی و مقایسۀ پاسخهای حاد دستگاه فیبرینولیز پلاسما به یک وهله فعالیت هوازی زیربیشینه در افراد تمرینکرده و تمرین نکرده بود.
مواد و روشها: بدین منظور ۱۵ جودوکار مرد با میانگین سنی ۳۷/۱±۹/۲۴ سال و ۱۵ مرد غیرفعال با میانگین سنی ۳۴/۱±۶/۲۵ سال، یک وهله فعالیت ورزشی زیربیشینه را با ۷۰ درصد اکسیژن مصرفی بیشینه روی چرخ کارسنج، به مدت ۳۰ دقیقه اجرا کردند. نمونههای خونی برای اندازهگیری فعالیت فعالکنندۀ پلاسمینوژن بافتی (tPA) و مهارکنندۀ فعالکنندۀ پلاسمینوژن نوع ۱(PAI-1) در حالت استراحت، بلافاصله بعد از فعالیت و بعد از ۳۰ دقیقه دورۀ بازیافت جمعآوری شد. به منظور بررسی نرمال بودن دادهها از آزمون کلموگروف- اسمیرنف استفاده شد. آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر برای بررسی تغییرات درونگروهی و بینگروهی به کار رفت. همچنین برای بررسی همبستگی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
یافتهها: فعالیت tPA به دنبال فعالیت ورزشی در هر دو گروه تمرینکرده و تمریننکرده به طور معنیداری افزایش یافت (۰۰۱/۰ ≥ p)، اما بعد از دوره بازیافت به مقادیر پایه بازگشت (۰۵/۰ < p نسبت به مقادیر پایه). فعالیت tPA در مراحل بلافاصله بعد از فعالیت ورزشی و همچنین بعد از دوره بازیافت در گروه تمرینکرده به طور معنیداری بیشتر از گروه تمریننکرده بود (۰۵/۰ ≥ p). فعالیت PAI-1 در اثر اجرای ورزشی تغییر نکرد و همچنین، تفاوت معنیداری بین دو گروه مشاهده نشد(۰۵/۰ < p).
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که آمادگی جسمانی بالا نقش مهمی در پاسخهای دستگاه فیبرینولیز به اجرای فعالیت ورزشی دارد. به نظر میرسد فعالیت فیبرینولیزی بالاتر آزمودنیهای تمرینکرده در پاسخ به استرسهایی نظیر ورزش، سازگاری است که در اثر تمرینات ورزشی منظم حاصل شده است و میتواند به عنوان یک ساز و کار مهم برای مقابله با حوادث قلبی-عروقی در نظر گرفته شود.
کلیدواژه ها
tPA؛ PAI-1؛ تمرینکرده؛ تمریننکرده؛ فعالیت هوازی