زهره اسکندری ، بهمن میرزایی، حمید اراضی
گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیتبدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
دانشور پزشکی
مقدمه و هدف: میگرن یک اختلال عصبی- عروقی است که باعث کاهش کیفیت زندگی میشود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر یک دوره تمرین هوازی و مکمل ترکیبی گیاهی شامل سنبل الطیب و بادرنجبویه بر سروتونین، نیتریک اکسید خون و شاخصهای سردرد بود.
مواد و روشها: در این مطالعه کاربردی، ۱۸ بیمار زن مبتلا به میگرن که واجد شرایط شرکت در این مطالعه بودند، به صورت تصادفی در دو گروه تمرین هوازی (۹ نفر) و مکمل ترکیبی گیاهی (۹ نفر) قرار گرفتند. برنامه تمرین بیماران گروه تمرین هوازی در مدت هشت هفته و هر هفته سه جلسه و هر جلسه شامل ۷۵ دقیقه فعالیت هوازی (۱۵ دقیقه گرم کردن، ۴۵ تمرین، ۱۵ دقیقه سرد کردن) با شدت متوسط اجرا شد. گروه مکمل ترکیبی گیاهی نیز هشت هفته کپسول گیاهی مصرف کردند، هر کپسول شامل ۲۰۰ میلیگرم سنبل الطیب و ۸۰ میلیگرم بادرنجبویه بود که در چهار هفته اول دو بار در روز و در چهار هفته دوم سه بار در روز مصرف شد. نمونههای خونی در حالت ناشتا برای تعیین سطوح سروتونین و نیتریک اکسید خون آزمودنیها، قبل و بعد از مرحله مداخله گرفته شد. همچنین شاخصهای سردرد توسط پرسشنامه روزنگار سردرد ارزیابی شد. یافتهها با استفاده از آزمونهای t مستقل، t همبسته و تحلیل کوواریانس مورد ارزیابی قرار گرفت (۰۵/۰P≤).
نتایج: نتایج آزمون نشان داد در گروه مکمل ترکیبی دو گیاه، مصرف هشت هفته کپسول باعث افزایش معنیداری در سطوح سروتونین خون و کاهش معنیدار در تعداد روزهای سردرد/تکرار سردرد و شدت سردرد گردید (۰۵/۰P≤). علاوه بر این، سطوح نیتریک اکسید خون و مدت سردرد نسبت به قبل از پژوهش تفاوتی نداشت (۰۵/۰P≥). در گروه تمرین هوازی، هشت هفته فعالیت باعث افزایش معنیداری در سطوح سروتونین و نیتریک اکسید خون و کاهش معنیداری در تعداد روزهای سردرد/تکرار سردرد و شدت سردرد گردید (۰۵/۰P≤)؛ اما مدت سردرد تغییری نکرد (۰۵/۰P≥). همچنین با مقایسه متغیرها بین دو گروه مشخص شد به غیر از نیتریک اکسید سرم و توان هوازی، تغییرات بقیه متغیرها در پایان مطالعه مشابه بود و تفاوت معنیداری بین آنها مشاهده نشد.
نتیجهگیری: تمرین هوازی و مکمل ترکیبی شامل سنبل الطیب و بادرنجبویه میتوانند مکمل درمانی مناسبی برای زنان مبتلا به میگرن باشد و تفاوتی بین آنها وجود ندارد.
واژههای کلیدی: میگرن، سروتونین، نیتریک اکسید، تمرین هوازی، سنبل الطیب، بادرنجبویه