الناز دیزجی ۱ ؛ حیدر صادقی۲ ؛ رغد معمار۳
۱کارشناس ارشد بیومکانیک ورزشی، دانشکدة تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
۲استاد گروه بیومکانیک ورزشی، دانشکدة تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
۳استادیار گروه بیومکانیک ورزشی، دانشکدة تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش
زمینه و هدف: کنترل پاسچر در اکثر ورزشها بهویژه کاراته، اهمیت به سزایی دارد. به نظر میرسد سابقه فعالیت در ورزش کاراته روی شاخص هایی نظیر تعادل بین دو اندام تحتانی تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر مقایسه کنترل پاسچر پای برتر و غیر برتر زنان کاتاکا و کومیتهکای تیمملی کاراته تحت شرایط مختلف حسی بود. روش تحقیق: ۱۲ کومیتهکا و ۸ کاتاکای عضو تیمملی کاراته بانوان در سال ۱۳۹۲ به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. قوس کف پای آزمودنیها حین راهرفتن با پای برهنه روی پلت فورم ایمد و نوسانات پاسچر با دستگاه تعادل سنج بایودکس حین ایستادن تک پا با چشمان باز و بسته در سطح پایدار و ناپایدار ،سنجیده شد. آزمون تحلیل واریانس با اندازههای مکرر برای مقایسه متغیرها استفاده گردید و سطح معنی دار ۰/۰۵ منظور گردید. یافتهها: زمانی که نوسانات پاسچر با چشم باز بررسی شد، تفاوت معنی داری بین پای برتر و غیر برتر مشاهده نشد (۰/۰۵<p )؛ اما وقتی بینایی حذف گردید، شاخصهای پایداری کلی (۰/۰۲=p) و داخلی- خارجی (۰/۰۳=p) در سطح ناپایدار تفاوت معنی دار داشتند. به علاوه، بین دو گروه در هیچکدام از شرایط حسی تفاوت معنی داری (۰/۰۵<p ) مشاهده نشد. نتیجه گیری: به نظر میرسد ملاک قرار دادن تعادل برای انتخاب رشته کاتا و کومیته، چندان مناسب نیست؛ زیرا در سطح بالای عملکردی، تفاوتی بین افراد کاتاکا و کومیتهکا وجود ندارد. همچنین ممکن است برتری یک پا و به طبع آن استفاده نابرابر از پاها روی تعادل تاثیر بگذارد به طوری که احتمالاً تعادل بهتر کاراتهکاران روی پای غیر برتر به علت بهبود حس عمقی این پا است. در نهایت، احتمالا بین سازگاری منفی دستگاه عضلانی- اسکلتی با الگوهای تکراری مهارت در ورزشکاران رابطه وجود دارد و این موضوع مستلزم پرکردن خلا موجود در زمینه شناخت، پیشگیری و درمان این پدیده می باشد.
کلیدواژگان
سبک کاتا و کومیته؛ پای برتر و غیر برتر؛ کنترل پاسچر؛ دست کاری حسی