علی رجبی۱، معرفت سیاه کوهیان ۲، علی اکبرنژاد۳، مرتضی یاری۴
۱- گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
۲- استادیار، گروه فیزیولوژی ورزشی, دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
۳- دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
۴- کارشناسی ارشد، گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجله پزشکی بیرجند
زمینه و هدف: دیابت نوع ۲ یک معضل مهم برای سلامت عمومی است که افراد زیادی درگیر آن هستند. تمرینات ورزشی و فعالیت بدنی نقش مهمی در پیشگیری و کنترل آن ایفا میکند. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثر دو تواتر مختلف تمرین هوازی با حجم یکسان و بیتمرینی متعاقب با آن بر سطوح هورمون آیریزین، پروفایللیپیدی و شاخص مقاومت به انسولین در زنان چاق دیابتی نوع ۲ بود.
روش تحقیق: در این مطالعه نیمهتجربی، ۳۶ زن چاق دیابتی نوع ۲ بهصورت تصادفی به سه گروه مساوی ۱۲ نفر تقسیم شدند. گروه ۱ و ۲ بهمدت ۸ هفته (۱=۳ جلسه و ۲= ۶ جلسه در هفته، با حجم یکسان) تمرین هوازی با شدت ۶۰ تا ۷۵ درصد ضربان قلب بیشینه) انجام دادند. نمونه گیریها در مرحله پیشآزمون، ۴۸ ساعت و دو هفته پس از آخرین جلسه تمرینی انجام شد.
یافتهها: نتایج درونگروهی نشان داد متغیّرهای وزن، چربی بدن و شاخص توده بدنی تنها در گروه یک (کاهش) و مقاومت به انسولین (کاهش) و آیریزین (افزایش) در هر دو گروه تجربی، بعد از گذشت ۸ هفته از مداخله، تغییر معنیداری داشتند (۰/۰۵P<). همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس یکراهه همراه با تست تعقیبی LSD، نشاندهنده اختلاف معنیدار در متغیّرهای وزن (۰/۰۳۶p=)، درصد چربی (۰/۰۰۱p=)، شاخص توده بدنی (۰/۰۰۸p=)، مقاومت به انسولین (۰/۰۰۱p=) و آیریزین (۰/۰۰۰۱p=) در مرحله پسآزمون بین گروههای مختلف مطالعه بود.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، تأثیر تمرین ورزشی با مدت زمان بیشتر نسبت به تکرر در جلسات تمرینی کوتاه مدت در کنترل عوامل دخیل و مؤثّر در دیابت نوع ۲ بارزتر بود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که زمان برنامه ورزشی، عامل مؤثّری در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت نوع ۲ میباشد که باید در طراحی و برنامهریزی ورزشی مورد توجه قرار گیرد.
واژههای کلیدی: آیریزین، ورزش هوازی، شاخص مقاومت به انسولین، دیابتی نوع ۲، زنان چاق