دکتر شکوفه بنکداران* ، سيد جواد حسينی متعظ
مقدمه: کمبود ويتامين D به عنوان يکی از علل افزايش دهندهی خطر بيماریهای قلبی ـ عروقی در بيماران ديابتی مطرح شده، ولی سازوکار قطعی آن مشخص نيست. دخالت در سازوکارهای هموستاتيک و التهابی از علل احتمالی برای نقش کمبود ويتامين D در ايجاد بيماریهای قلبی ـ عروقی است. از سوی ديگر افزايش سطح فاکتور مهارکنندهی فعال کننده پلاسمينوژن ۱PAI-1)) از موارد شناخته شده برای افزايش خطر بيماریهای قلبی ـ عروقی در بيماران ديابتی است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطهی کمبود ويتامين D با سطح PAI-1 به عنوان يکی از شاخصهای هموستاتيک بود.
مواد و روشها: ۱۸۰ بيمار ديابتی تيپ ۲ در پژوهش حاضر انتخاب شدند. رابطهی سطح PAI-1 و ميزان ۲۵ هيدروکسی ويتامين Dو همچنين، ساير شاخصهای خطر بيماری قلبی ـ عروقی شامل قند خون ناشتا، ليپيدها، هموگلوبين گليکوزيله، کراتينين و ميزان ميکروآلبومينوری در اين بيماران بررسی گرديد.
يافتهها: رابطهی معنیداری بين سطح سرمی ۲۵ هيدروکسی ويتامين D با PAI-1 وجود نداشت. سطح PAI-1 تنها با ميزان قند خون ناشتا و کلسترول ـ HDL رابطهی مثبت معنیداری داشت و با ساير متغيرهای خطر بيماریهای قلبی ـ عروقی مطالعه شده رابطهی معنیداری نداشت.
نتيجهگيری: به نظر نمیرسد سطح سرمی ويتامين D رابطهای با ميزانPAI-1 در بيماران ديابتی داشته باشد، ولی اين نتيجه نياز به بررسی بيشتر توسط پژوهشهای کلينيکی وسيعتر دارد.
واژههای كليدي: فاکتور بازدارندهي فعال کنندهي پلاسمينوژن ۱، ديابت، ويتامين D، هموستاز، بيماري قلبي ـ عروقي،