مريم يهلوانزاده *، دکتر فرهاد رحمانینيا ، دکتر رامين شعبانی
مجله پزشکی زنجان
چکيده زمينه و هدف: اين مطالعه به بررسی رابطهی بين ميزان فعاليت بدنی و ميزان کلسيم مصرفی روزانه با شاخصهای منتخب تن سنجی وميزان تراکم استخوان در بيماران زن يائسه انجام شد. روش بررسی: اين مطالعهی توصيفی- مقطعی برروي۸۰ زن يائسه با ميانگين سنی (۵۹/۷+۱۳/۵۸ سال) و ميانگين شاخص تودهی بدن (۶۶/۳ ۶۹/۲۶) انجام شد. سطح فعاليت بدنی از طريق پرسش نامه فعاليت بدنی بک و ميزان کلسيم مصرفی روزانه از طريق پرسش نامه بسامد خوراک (FFQ) و يادامد غذايی سه روزه محاسبه شد. تراکم استخوان در ستون فقرات و استخوان ران از روش دانسيتومتری استخوان استفاده شد. يافتهها: ميزان فعاليت بدنی ۸/۵۳ درصد از آزمودنیها در حد کم و ميزان کلسيم دريافتی ۵/۶۲ درصد نمونهها کمتر از ميزان توصيه شده بود. وضعيت تراکم استخوان در ستون فقرات ۵/۳۷ درصد استئوپنی و ۲/۲۶ درصد استئوپروز و در استخوان ران ۸/۴۸ درصد استئوپنی و ۲/۱۱ درصد استئوپروز بوده است (۰۵/۰P≤). زنانی که دارای فعاليت بدنی کمتری بودند، در ناحيهی ستون فقرات ۲/۵۱ درصد استئوپنی و ۵/۴۶ درصد استئوپروز و در ناحيهی استخوان ران ۸/۶۹ درصد استئوپنی و ۹/۲۰ درصد استئوپروز داشتند. زنانی که ميزان مصرف کلسيم روزانهی آنها کمتر از ميزان توصيه شده بود در ناحيهی ستون فقرات ۳۸ درصد دچار استئوپروز و ۳۶ درصد استئوپنی و در ناحيهی ران ۷۰ درصد استئوپنی و ۱۴ درصد استئوپروز بودند. نتيجه گيری: اکثر زنان در هر دو ناحيهی ستون فقرات و استخوان ران مبتلا به استئوپنی بودند و نظر به آن که ارتباط معنیداری بين سطح فعاليت بدنی و ميزان کلسيم مصرفی روزانه با وضعيت تراکم استخوان در زنان مشاهده شد، مصرف روزانهی کلسيم به مقدار توصيه شده و شرکت در فعاليتهای بدنی بايد در ميان زنان يائسه افزايش يابد.
واژگان کليدی: فعاليت بدنی، کلسيم مصرفی روزانه، تراکم استخوان، يائسگی، استئوپروز،