تغییرات برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی، هورمون های تستوسترون و کورتیزول به دنبال تمرینات ترکیبی با و بدون محدودیت جریان خون در مردان سالمند
فیزیولوژی ورزشی و تندرستی ایران
محسن فرهادیانی عسگرآبادی ، ناصر بهپور* ، احمد محمدی مقدم
گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
یافته
مقدمه: با توجه به اهمیت حفظ و ارتقای سلامت سالمندان، بررسی پاسخهای هورمونی آنها در حین تمرینات آمادگی جسمانی ضروری است. این مطالعه با هدف تأثیر دو روش تمرین ترکیبی با و بدون محدودیت جریان خون بر روی برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی (قدرت عضلانی و استقامت عضلانی)، آنابولیک (تستوسترون) و کاتابولیک (کورتیزول) انجام شد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی و با طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. در مجموع ۲۴ مرد سالمند بدون سابقه تمرینی به طور داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند که در دو گروه تجربی و یک گروه کنترل توزیع شدند. اندازه گیری ها شامل آزمون ۳۰ ثانیه نشستن و برخاستن، آزمون نشستن و برخاستن با ۵۰ درصد یک تکرار بیشینه )تا حد خستگی( و اندازه گیری تستوسترون و کورتیزول بود. در گروه با محدودیت جریان خون قسمت فوقانی هر دو ران با کاف بسته شد و تمرین با شدت ۳۰-۲۰ درصد یک تکرار بیشینه تا حد خستگی انجام شد. در گروه تمرین بدون محدودیت همین حرکات با شدت ۶۵ تا ۸۰ درصد یک تکرار بیشینه تا حد خستگی انجام شد. از آزمون کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی برای تحلیل های آماری استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد تمرین با محدودیت جریان خون تأثیری معنادار و مشابه تمرین با شدت بالاتر و بدون محدودیت جریان خون در افزایش قدرت عضلانی و استقامت عضلانی دارد. همچنین هر دو روش تمرینی اثرات مشابهی بر افزایش میزان تستوسترون و کاهش میزان کورتیزول سرم در بین مردان سالمند داشت.
بحث و نتیجه گیری: از آنجا که انجام تمرینات سنگین با وزنه برای سالمندان دشوار و آسیبزا است این افراد می توانند از تمرینات مقاومتی با شدت کم همراه با محدودیت جریان خون به طور اثر بخشی بهره ببرند. برای دستیابی به دانش بهتر در این زمینه، بهتر است سایر سازوکارهای هورمونی و عصبی-عضلانی دخیل در اثرگذاری این تمرینات بررسی شوند.
واژههای کلیدی: سالمندی، محدودیت جریان خون، کورتیزول، تمرین مقاومتی، تستوسترون، فیزیولوژی ورزشی