سید عبدا… هاشم ورزشی* ۱؛ سید نعمت خلیفه۲
۱استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری، گروه فیزیولوژی ورزشی، مازندران، ایران
۲استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
پژوهشنامه فیزیولوژی ورزشی کاربردی
زمینه و هدف: کافئین یکی از پرمصرفترین و دردسترسترین مکلهایی است که امروزه توسط ورزشکاران به عنوان یک ماده نیروافزا استفاده میشود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر مصرف کافئین بر اسید چرب آزاد (FFA) و لاکتات (LA) پلاسمای تکواندوکاران جوان پس از فعالیت تناوبی اختصاصی بود.
مواد و روش ها: نمونه آماری پژوهش، ۱۸ تکواندوکار با میانگین سنی ۳/۱ ± ۳۳/۱۸ سال و وزن ۷۵/۴ ± ۵۰/۶۵ کیلوگرم بود که به صورت داوطلبانه، بر اساس مصاحبه و پرسش نامه انتخاب و به طور تصادفی به ۳ گروه ۶ نفره تقسیم شدند. آزمودنیها یک فعالیت تناوبی اختصاصی تکواندو را در دو مرحله قبل و پس از مصرف کافئین، با ۴۸ ساعت استراحت بین آنها انجام دادند. گروه اول فعالیت خود را در ۶ دقیقه، گروه دوم در دو وهله ۶ دقیقهای و گروه سوم در ۳ وهله ۶ دقیقهای با یک ساعت استراحت بین هر وهله انجام دادند. میزان کافئین مصرفی ۶ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بود که یک ساعت قبل از انجام فعالیت به آزمودنیها داده شد. خونگیری قبل و پس از مصرف مکمل و بلافاصله پس از هر بار فعالیت انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون t وابسته و آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) در سطح معناداری ۰۵/۰≥ P تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد پس از مصرف کافئین میزان لاکتات در گروه اول برخلاف دو گروه دیگر، افزایش معناداری (۰۴/۰=P) یافت. همچنین سطح FFA در هر سه گروه پس از مصرف کافئین افزایش یافت که این افزایش در گروه دوم (۰۴/۰=P) و سوم (۰۳/۰=P) معنادار بود. نتایج بین گروهی نیز نشان داد که بین سطوح لاکتات و FFA سه گروه اختلاف معناداری وجود ندارد.
بحث و نتیجه گیری: نتیجه پژوهش حاضر نشان داد مصرف کافئین احتمالا میتواند با به تاخیر انداختن خستگی ناشی از عدم افزایش لاکتات و همچنین با ذخیره گلیکوژن عضله ناشی از دردسترس بودن FFA سبب بهبود عملکرد تکواندکاران شود.
کلیدواژه ها
کافئین؛ اسید چرب آزاد؛ لاکتات؛ فعالیت تناوبی؛ تکواندو