جواد وکیلی ۱؛ ناصر آقا محمد زاده۲؛ طناز میرزا علیلو۳
۱۱٫ استادیار فیزیولوژی ورزشی، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
۲دانشیار دانشکدۀ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
۳٫ کارشناسارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
مجله علوم زیستی ورزشی
چکیده
دیابت نوع دو یک اختلال متابولیکی است که عوارض متعددی از جمله بیماری قلبی- عروقی را در پی دارد. برای پیشگیری از عوارض آن روشهای مختلفی از جمله تغییر سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی پیشنهاد شده است. در این تحقیق اثر ده هفته تمرین مقاومتی و مکملدهی سیاهدار بر برخی عوامل خطرزای قلبی- عروقی زنان دیابتی نوع دو بررسی میشود. به این منظور در یک طرح تحقیقی نیمهتجربی ۳۱ زن میانسال مبتلا به دیابت نوع دو با میانگین و انحراف استاندارد سن ۷۶/۳±۱۲/۴۱ سال، وزن ۹/۷±۱۵/۷۹ کیلوگرم و شاخص تودۀ بدنی ۲۶/۲±۷۰/۳۰ داوطلب شرکت در تحقیق شدند و بهطور تصادفی در چهار گروه کنترل، تمرین، مکمل، ترکیبی (مکمل+تمرین) قرار گرفتند و به مدت ده هفته پروتکل تمرینی و مصرف مکمل ویژۀ خود را دنبال کردند. گروه تمرین، برنامۀ تمرین مقاومتی با وزنه را برای گروه عضلانی اصلی با شدت ۴۰ تا ۸۵ درصد یک تکرار بیشینه (IRM) سه جلسه در هفته به مدت ده هفته اجرا کردند. گروه مکمل در این مدت روزانه دو کپسول سیاهدار ۵۰۰ میلیگرمی را در دو وعدۀ صبحانه و ناهار صرف کردند. گروه ترکیبی هر دو برنامۀ تمرینی و مصرف مکمل را دنبال کردند. گروه کنترل نیز تحت هیچگونه مداخلهای قرار نگرفت. نمونههای خونی در دو مرحلۀ پیش از شروع تمرین و ۴۸ ساعت پس از آخرین جلسۀ تمرینی برای اندازهگیری متغیرهای تریگلیسرید (TG)، کلسترول تام (TC)، لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) و بالا (HDL)، قند خون ناشتا (FBG) و مقاومت به انسولین انجام گرفت. برای تحلیل دادهها از آنوای دوراهه ( ۴*۲) در سطح معناداری کمتر از ۰۵/۰ استفاده شد. براساس نتایج تحقیق حاضر در شاخصهای FBG و مقاومت به انسولین در هر دو گروه تمرین و مکمل سیاهدار کاهش معناداری گزارش شد (۰۵/۰>P). اما در شاخصهای TG، TC، LDL و HDL اثر تمرین معنادار بود، اما تأثیر مکمل سیاهدار روی عوامل مذکور معنادار نبود (۰۵/۰<P). ازاینرو بهنظر میرسد اجرای تمرین مقاومتی روی نیمرخ لیپیدی و مقاومت به انسولین و مکمل سیاهدار در بهبود عوارض دیابت مؤثر باشد.
کلیدواژهها
تمرین مقاومتی؛ دیابتی نوع دو؛ عوامل خطرزای قلبی- عروقی؛ مکمل سیاهدار