تأثیر تمرین در ساعات مختلف روز بر نیمرخ لیپدی مردان دارای اضافه‌وزن

^۱محسن عصارزاده؛ ^۲محسن اکبرپور

هدف مطالعة حاضر، تأثیر دوازده ‌هفته تمرین هوازی در زمان‌های مختلف روز بر عوامل خطرزای قلبی- عروقی بر مردان دارای اضافه‌وزن بود؛ بدین‌منظور چهل‌مرد دارای اضافه‌وزن غیرورزشکار با میانگین سنی ۴۵_/۲±۲۵_/۲۲‌سال و شاخص تودة بدنی ۴۲_/۲±۰۶_/۳۰‌ کیلوگرم بر متر‌مربع به‌صورت تصادفی در چهار ‌گروه تمرین در زمان‌های صبح و عصر، و گروه کنترل صبح و عصر قرار گرفتند. گروه‌های تمرین صبح و عصر پروتکل تمرین هوازی دویدن را سه‌ جلسه در هفته به مدت دوازده‌ هفته با شدت ۷۵ تا ۸۵‌ درصد حداکثر ضربان قلب انجام دادند که مدت دویدن در جلسة اول، پانزده‌ دقیقه بود و هر سه ‌جلسه به‌صورت فزاینده یک‌‌و‌نیم‌ دقیقه به زمان دویدن افزوده می‌شد تا اینکه زمان دویدن به سی‌ دقیقه افزایش یافت؛ در‌حالی‌که گروه‌های کنترل در مدت‌زمان اجرای پژوهش از انجام برنامة تمرین منع شدند. در آغاز دوره، هفتة ششم و پایان هفتة دوازدهم ۵ ‌میلی‌لیتر خون سیاهرگی جهت سنجش عوامل خطر‌زای قلبی- عروقی (تری‌گلیسرید، HDL-c، LDL-c و کلسترول) از آزمودنی‌ها جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر (ANOVA) انجام شد. آزمون وابسته با توجه به اصلاحیة بن‌فرونی برای تعیین محل تفاوت‌های درون‌گروهی به کار رفت. آنالیز واریانس (ANOVA) یک‌سویه همراه با آزمون تعقیبی توکی نیز برای ارزیابی بین گروهی استفاده شد (۰۵_/۰>α). یافته‌ها نشان داد در گروه‌های تجربی در مقایسه با گروه‌های کنترل، تمرین هوازی صبح و عصر کاهش معنی‌دار سطوح LDL-c (03_/0=P) و افزایش معنی‌دار HDL-c (02_/0=P) را به همراه داشت؛ درحالی‌که در سطوح کلسترول تام و تری‌گلیسرید تغییری مشاهده نشد. همچنین، پس از اجرای برنامة تمرینی، در سطوح HDL-c و LDL-c بین دو گروه تمرینی صبح و عصر تفاوت چشم‌گیری دیده نشد. براساس نتایج این مطالعه مشخص شد که تمرین هوازی در زمان صبح و عصر بر سازگاری‌های عوامل خطر‌زای قلبی- عروقی مؤثر است؛ ولی تفاوتی بین اجرای تمرین هوازی در زمان صبح و عصر در مردان دارای اضافه‌وزن مشاهده نشد.

کلیدواژگان  تمرین صبح؛ تمرین عصر؛ عوامل خطر‌زای قلبی- عروقی؛ مردان دارای اضافه‌وزن