تأثیر تمرینات مختلف ورزشی بر عملکرد اندوتلیال عروق؛ متاآنالیز مطالعات داخل و خارج از کشور

عذرا احمدی۱؛ ولی الله دبیدی روشن ۲؛ آرش جلالی۳
۱دانشجوی دکترای فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه مازندران
۲استاد فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه مازندران
۳استادیار آمار زیستی، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

مجله فیزیولوژی ورزشی

هدف از ‌‌پژوهش حاضر، فراتحلیل مطالعات انجام‌گرفته درزمینۀ اثربخشی تمرینات مختلف ورزشی بر عملکرد اندوتلیال عروق بود. برای بررسی مطالعات انجام‌شده درمورد عملکرد اندوتلیال عروق، جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی پاب‌مد، ساینس دایرکت، اسکوپوس، وب آو ساینس، اس‌.آی‌.دی، مگ‌ ایران و گوگل اسکولار با کلمات کلیدی مشخص‌شده بین مقالاتی که طی سال‌های (۱۹۸۶) تا (۲۰۱۶) به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر شده بودند، انجام گرفت. پس از غربال‌گری اولیه، بررسی متن کامل و ارزیابی نقادانۀ مطالعات، مقالاتی که دارای معیارهای ورود به پژوهش بودند، مورد‌آنالیز قرار گرفتند و درنهایت، ۱۴ پژوهش که شامل ۱۷ کارآزمایی با معیارهای ورود به فراتحلیل بود، آنالیز گردید. نتایج متاآنالیز نشان می‌دهد که روش‌های مختلف تمرینی می‌تواند موجب بهبود شاخص اتساع عروقی وابسته به جریان خون در آزمودنی‌های سالم (اندازه اثر ۸۴/۰ و سطح معناداری ۰۰۱/۰) و افراد مبتلا به بیماری شریان کرونر (اندازه اثر ۴۹/۰ و سطح معناداری ۰۰۱/۰) گردد. ازسوی‌دیگر، اگرچه اندازۀ اثر به‌دست‌آمده برای تمرینات ورزشی مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ اما با توجه به تعداد پایین مطالعات نمی‌توان درمورد برتری یک روش تمرینی اظهارنظر قطعی نمود. به‌طورکلی، می‌توان گفت که تمرینات ورزشی می‌تواند در بهبود عملکرد اندوتلیال عروق مؤثر باشد؛ اگرچه باز هم نیاز به مطالعاتی با کیفیت بالا و حجم نمونۀ کافی دراین‌زمینه احساس می‌شود.
کلیدواژه ها
عملکرد اندوتلیال؛ اتساع عروقی وابسته به جریان خون؛ تمرینات ورزشی؛ بیماری قلبی ـ عروقی

متن کامل مقاله رایگان