تأثير ورزش و رژيم غذايی بر شاخص توده بدنی دختران نوجوان دارای چاقی مدارس

آقای محمدعلی حسينی ، خانم آزاده خداشناس ، خانم زهرا کاشانی‌نيا

مقدمه: چاقی ناشی از تغييرات توده بدنی به علت عدم تحرک کافی و رژيم غذايی نامناسب يکی از مشکلات فزاينده نسل امروز به خصوص در دوره نوجوانی می‌باشد، به طوری که اين چالش در روند تبديل به يک بحران جهانی است. از اقدامات مؤثر جهت کنترل چاقی، اجرای ورزش و رژيم غذايی می‌باشد. هدف از اجرای اين پژوهش تعيين تأثير ورزش و رژيم غذايی بر شاخص توده بدنی دختران نوجوان چاق کلاس ۱ مدارس شهر کرج می‌باشد.

روش: اين پژوهش يک مطالعه شبه تجربی دو گروهی است. روش نمونه‌گيری در اين پژوهش به روش نمونه‌گيری چند مرحله‌ای بوده و نمونه‌ها به طور تصادفی انتخاب نشده‌اند بلکه به صورت هدفمند براساس معيارهای ورود، پس از در نظر گرفتن سوابق بيماری و پرونده‌های بهداشتی، ۶۰ نفر از نوجوانان چاق (چاقی کلاس ۱) پرجمعيت‌ترين مدارس راهنمايی و دبيرستان منطقه ۳ شهر کرج انتخاب شده و سپس به طور تصادفی (با قرعه‌کشی) در دو گروه مداخله و کنترل قرار داده شدند. گروه مداخله به مدت ۸ هفته رژيم غذايی پيشنهادی پژوهشگر و ورزش ايروبيک را به صورت يک روز در ميان به مدت يک ساعت انجام دادند، و گروه شاهد اقدامات معمول را انجام داده‌اند. قد، وزن و شاخص توده بدنی دو گروه، قبل و بعد از مداخله اندازه‌گيری شدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.17 و آزمون‌های تی‌زوجی و مستقل در سطح معناداری ۰۵/۰>p مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.

 يافته‌ها: ميانگين سنی افراد مورد مطالعه ۳۳/۱۵ سال بود. بررسی متغيرهای مورد مطالعه پس از هشت هفته رژيم درمانی و ورزش، نشانگر کاهش قابل ملاحظه شاخص توده بدنی در گروه مداخله بود اين در حاليست که شاخص توده بدنی در گروه کنترل افزايش پيدا کرده بود. ميانگين شاخص توده بدنی در گروه مداخله از نظر آماری کاهش معناداری نسبت به گروه کنترل داشت (۰۰۱/۰>p)، اگرچه در مورد ساير متغيرها تفاوتی مشاهده نشد

. نتيجه‌گيری: اجرای ورزش ايروبيک و رژيم غذايی کم کالری به طور منظم، سبب کاهش شاخص توده بدنی دختران نوجوان چاق شده است. پيدا کردن مؤثرترين مداخله نيازمند مطالعات بيشتر است

واژه‌هاي كليدي: ورزش، رژیم غذایی، شاخص توده بدنی،