دکتر آقاعلی قاسم نیان *، خانم المیرا نورمحمدی، دکتر احمد آزاد
استادیار دانشگاه زنجان
مجله پزشکی ارومیه
پیشزمینه و هدف: عملکرد بازیکنان بسکتبال با ویلچر بر قدرت اندام فوقانی متکی است. بهخوبی ثابت شده است که تمرینهای قدرتی موجب هایپرتروفی و بهبود قدرت عضلانی میشود، اما آثار آنابولیک و کاتابولیک تمرینات قدرتی بالاتنه در بازیکنان بسکتبال با ویلچر تاکنون مطالعه نشده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی تغییرات فاکتور رشد شبه انسولینی یک (IGF-1)، کورتیزول سرم و عملکرد بازیکنان زن بسکتبال با ویلچر به دنبال ۸ هفته تمرین قدرتی بالاتنه بود.
مواد و روش کار: ۱۸ بازیکن بسکتبال با ویلچر (سن=۶/۲±۵۱/۲۹ سال و وزن= kg59/14±۳۵/۶۶ ) بهصورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. آزمودنیها بهطور تصادفی بهعنوان گروه کنترل(تمرینات معمول بسکتبال با ویلچر) و گروه تجربی (تمرینات منظم بسکتبال با ویلچر+ تمرینات قدرتی بالاتنه) انتخاب شدند. هر گروه در یک برنامه تمرین ۸ هفتهای شرکت کرد. قبل و پس از ۸ هفته تمرین، نتایج مقادیر سرمی فاکتور رشد شبه انسولینی یک، کورتیزول و آزمونهای عملکردی با روشهای آماری تی تست مستقل، تی تست زوجی و کوواریانس تحلیل شد.
یافتهها: در فاکتور رشد شبه انسولینی-۱، کورتیزول و آزمون عملکردی(مثل پرتاب پنالتی، پرتاب از زاویههای چپ و راست و پرتاب سه امتیازی) تفاوت معنیدار بین گروهی مشاهده نشد. اما عملکرد پرتاب بیسبالی در گروه تجربی بهطور معنیداری بهتر از گروه کنترل بود (۰۵/۰>P).
بحث و نتیجهگیری: بر اساس این نتایج میتوان گفت تمرینات قدرتی بالاتنه در بازیکنان زن بسکتبال با ویلچر، مهارتهای وابسته به قدرت را بهبود میبخشد، اما نمیتواند به آثار کاتابولیکی و یا آنابولیکی منجر شود.
واژههای کلیدی: فاکتور رشد شبه انسولینی یک، کورتیزول، تمرین قدرتی بالاتنه، بسکتبال با ویلچر