محمدعلی ربیعی۱؛ مهدی مقرنسی ۲؛ هادی سریر۳؛ محسن خراشادی زاده۴
۱دانشجوی دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
۲دانشیار فیزیولوژی ورزش، دانشکدۀ علوم ورزشی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
۳دانشیار ایمونولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
۴استادیار، گروه پزشکی ملکولی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی، بیرجند، ایران
پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش
چکیده
ایسکمی موجب افزایش تولید گونههای واکنشپذیر اکسیژن و تنش اکسایشی میشود که بهطور مستقیم، با اثر بر غشا و پروتئینها یا غیرمستقیم با تحریک مسیرهای آپوپتوز به آسیب سلولی منجر میشود. یکی از گیاهان دارای خاصیت ضداکسایشی، عناب است که میتواند تولید رادیکالهای آزاد را کاهش دهد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تمرین تناوبی هوازی و عصارۀ عناب بر عوامل آپوپتوزی در رتهای مبتلا به سکتۀ قلبی بود. در این مطالعۀ تجربی تعداد ۳۶ سر رت نر نژاد ویستار که از طریق القـای ایسـکمی قلبـی بـا تزریـق زیرجلدی ایزوپرنالین دچار سکتۀ قلبی شدند، انتخاب شدند. رتهای این مطالعه بهطور تصادفی در شش گروه شامل کنترل سالم، کنترل سکته، شم، کنترل سکته+ عصارۀ عناب، تمرین تناوبی هوازی+ سکته، تمرین تناومی هوازی+سکته+عصارۀ عناب قرار گرفتند. پروتکل تمرین تناوبی هوازی با ۵ تناوب ۴ دقیقهای معادل ۷۵-۷۰ VO2max% ، و استراحت فعال با ۵ تناوب ۴ دقیقهای معادل۶۰-۵۵ VO2max% انجام گرفت. دادهها با استفاده از آزمونهای آماری شاپیرو-ویلک، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح ۰۵/۰>α تحلیل شدند. نتایج نشان داد در گروه سکته نسبت به گروه سالم، القای سکته بهوسیلۀ ایزوپرنالین مقادیر کاسپاز۳ بافت قلب را بهطور معناداری افزایش میدهد (۰۵/۰>P)، که در این شاخص در هیچیک از گروههای تمرین تناوبی هوازی، عصارۀ عناب و تمرین+عصارۀ تفاوت معناداری با گروه سکته نداشت (۰۵/۰<P). با وجود این در گروه تمرین تناوبی هوازی+عصارۀ عناب افزایش معناداری در شاخص Bcl-2 بافت قلب مشاهده شد (۰۵/۰>P)، درحالیکه در هیچیک از گروههای دیگر در این شاخص تغییر معنادار مشاهده نشد (۰۵/۰<P). بنابراین بهنظر میرسد، تمرین تناوبی هوازی و عصارۀ عناب با افزایش Bcl-2 بافت قلب میتواند موجب مهار آپوپتوز سلولهای قلبی پس از وقوع سکتۀ قلبی و همچنین موجب کاهش آسیب بافت قلبی شود.
کلیدواژهها
آپوپتوز؛ تمرین تناوبی هوازی؛ عصاره عناب؛ سکته قلبی