ميترا خادمالشريعه *، طيبه اميریپارسا ۲، محمدرضا حامدینيا ۳، مرضيهالسادات آذرنيوه۴ ، سيدعليرضا حسينیکاخک ۳
گروه فيزيولوژی ورزش، دانشکده تربيت بدنی، دانشگاه رازی کرمانشاه
۲- گروه فيزيولوژی ورزش، دانشکده تربيت بدنی، دانشگاه حکيم سبزواری
۳- گروه فيزيولوژی ورزش، دانشکده تربيت بدنی، دانشگاه تربيت معلم سبزوار
۴- گروه تربيت بدنی، دانشگاه زابل
طب جنوب
زمينه: ديابت با اختلالات متابوليکی زيادی از جمله تغيير در آديپوکاينهايی مثل واسپين و کمرين همراه است. اثر تمرينات ورزشی هوازی بر اين آديپوکاينها در زنان ديابتی نوع دو کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. لذا هدف از تحقيق حاضر بررسی اثر دو نوع پروتکل تمرين هوازی بر واسپين، کمرين و نيم رخ ليپيدی در زنان ديابتی نوع ۲ میباشد. مواد و روشها: بررسی کنونی بهروش نيمه تجربی انجام شد. بدينمنظور۳۶ زن مبتلا به ديابت نوع ۲ بهصورت تصادفی به سه گروه ۱، ۲ و ۳ تقسيم شدند. گروه ۱ تمرينات هوازی روزانه ۵ هفتهای (۱۲ نفر)، گروه ۲ تمرينات هوازی روز در ميان ۱۰ هفتهای (۱۲ نفر) انجام داده و گروه ۳ که گروه کنترل بود هيچ تمرينی انجام نمیدادند. تمرينات هوازی با شدت ۷۰-۶۰ درصد ضربان قلب بيشينه و ۶۰-۳۰ دقيقه در هر جلسه انجام شد. اندازهگيریها و نمونهگيری خونی قبل، پس از ۵ هفته و ۱۰ هفته از اجرای پروتکل پژوهشی برای همه آزمودنیها (سه گروه) انجام شد. برای تحليل دادهها از روش آماری ANOVA با اندازهگيری مکرر و آنوای يکطرفه استفاده شد. سطح معناداری آزمونها ۰۵ /۰P≤ در نظر گرفته شد. يافتهها: تمرينات ورزشی روزانه ۵ هفتهای اثر معنیداری بر وزن (۵/۰=p)، درصد چربی بدن (۵۴/۰=p)،BMI (65/0=P) و واسپين (۵۹/۰=P) نداشت. همچنين تمرينات ورزشی يک روز در ميان ۱۰ هفتهای نيز اثر معنیداری بر وزن (۳۵/۰=p)، درصدچربی بدن (۳۰/۰=P)،BMI (27/0=P) و واسپين (۶۷/۰=P) نداشت. در حالی که باعث کاهش معنادار غلظت کمرين شد (۰۰۱/۰=p). تمرينات ورزشی روزانه ۵ هفتهای اثر معنیداری بر هيچيک از شاخصهای اندازهگيری شده نداشت. نتيجهگيری: پنج هفته تمرين روزانه هوازی و ۱۰ هفته تمرين روز در ميان هوازی بر سطوح واسپين و نيمرخ ليپيدی بيماران زن ديابتی نوع دو تأثيری ندارد. بهنظر میرسد اين بيماران برای بهرهبرداری مؤثر از تمرينات هوازی بايد اين تمرينات را برای مدت زمان بيشتری انجام دهند.
واژههای کلیدی: ديابت نوع ۲، تمرينات هوازی، کمرين، واسپين، نيمرخ ليپيدی،