لطفعلی بلبلی ۱؛ الهه ممشلی۲؛ علی رجبی۲؛ مرتضی یاری۳
۱دانشیار فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه محقق اردبیلی
۲دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه محقق اردبیلی
۳کارشناسیارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تهران
مجله فیزیولوژی ورزشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرین هوازی بر نیمرخ لیپیدی، هموگلوبین گلیکوزیله، گلوکز خون ناشتا، hs-CRP، مقاومت به انسولین و هورمون پپتیدی آدیپونکتین در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود. ۲۲ زن غیرفعال و چاق مبتلا به دیابت (سن ۲/۳±۹/۴۵ سال، شاخص تودۀ بدنی ۶۷/۰±۷/۳۰ کیلوگرم/متر مربع، سابقة بیماری ۹/۲±۴/۵ سال و گلوکز خون ۰۵/۱۵±۷/۱۵۲ میلی گرم/ دسی لیتر) انتخاب شدند و بهصورت تصادفی به دو گروه آزمایش (۱۱ نفر) و کنترل (۱۱ نفر) تقسیم گردیدند. گروه آزمایش بهمدت هشت هفته (سه جلسه در هفته، جلسهای ۶۰ دقیقه) تمرین هوازی را با شدت ۶۰ تا ۸۰ درصد ضربان قلب بیشینه بهصورت دویدن در بخش اصلی تمرین اجرا کردند. دو روز قبل و بعد از دورة تمرینی نمونهگیری خونی انجام شد. HbA1c به روش الکتروکمی لومینسانس، آدیپونکتین و انسولین سرم، hs-CRP با روش الایزا، گلوکز، HDL-C و TG، LDL-C با روش مستقیم و همچنین، کلسترول تام با روش آنزیمی اندازهگیری شدند. نتایج پژوهش با استفاده از آزمون تی همبسته و آزمون تی مستقل نشان داد که پس از مداخله، سطوح گلوکز خون ناشتا، انسولین، مقاومت به انسولین، HbA1c، hs-CRP، کلسترول، تریگلیسرید،LDL-C ، وزن، BMI و درصد چربی بدن، کاهش یافتند و هورمون آدیپونکتین افزایش معناداری در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل داشت. ارتباط معکوس و معنادار سطوح سرمی آدیپونکتین با گلوکز، کلسترول تام، تریگلیسرید، وزن بدن و درصد چربی بدن مشاهده شد. طبق یافتههای پژوهش حاضر کاهش در چربی احشایی و سطوح لیپیدی ناشی از تمرین هوازی، احتمالاً بر عملکرد آدیپونکتین و کاهش مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی اثرگذار است.
کلیدواژهها
آدیپونکتین؛ تمرین هوازی؛ Hba1c؛ Hs-CRP؛ مقاومت به انسولین؛ دیابت نوع دو