شهربانو قدرتی جلدباخان، معصومه خلیل خلیلی، عباس علی وفایی، حسین میلادی گرجی، احمد رضا بندگی ، علی رشیدیپور
مجله کومش
سابقه و هدف: وابستگی به مرفین موجب آسیب فعالیتهای شناختی و تغییرات فاکتور نروتروفیک مشتق از مغز (Brain Derived Neurotrophic Factor, BDNF) در نقاط مختلف مغز در موشهای نر میشود. از طرف دیگر، ورزش اجباری قادر است اختلالات شناختی و تغییرات BDNF بهدنبال مصرف مرفین را اصلاح کند. با این وجود، اثرات ورزش در موشهای ماده و نیز تاثیرات شدت ورزش در این شرایط مشخص نیست. هدف این مطالعه، بررسی این موضوع است.
مواد و روشها: به مدت ده روز تزریق زیرجلدی مرفین (mg/kg 10) دو بار در روز با فاصله ۱۲ ساعت در موشهای ماده انجام شد. موشهای گروه کنترل، در این مدت سالین دریافت نمودند. سپس موشها طبق پروتکل ورزشی به مدت ۴ هفته و هر هفته ۵ روز ورزش ملایم، متوسط و سنگین (روی یک دستگاه تردمیل) انجام دادند. سپس تستهای شناختی (حافظه شناختی و فضایی وابسته به هیپوکمپ) و پس از آن، تغییرات BDNF قشر جلوی پیشانی اندازهگیری شد.
یافتهها: وابستگی به مرفین منجر به نقص حافظهی شناختی شد و ورزش با شدتهای متوسط و شدید این نقص را اصلاح نمود ولی اثری روی این حافظه در موشهای غیر وابسته نداشت. مرفین مزمن اثری روی حافظه وابسته به هیپوکمپ نداشت ولی ورزش با شدت متوسط، این نوع حافظه را در هر دو گروه وابسته و غیر وابسته به مرفین افزایش داد. مرفین مزمن، میزان BDNF قشر جلوی پیشانی را کاهش داد و ورزش خفیف میزان آن را در گروه غیروابسته زیاد کرد ولی اثری روی موشهای وابسته نداشت. علاوه بر این، ورزش متوسط و شدید میزان BDNF را در موشهای غیروابسته و وابسته به مرفین کاهش داد.
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که اثرات ورزش بر فعالیتهای شناختی در شرایط طبیعی و پاتولوژیک به شدت ورزش و نوع فعالیت شناختی وابسته است. اثرات ورزش بر میزان BDNF قشر جلوی پیشانی نیز به شدت ورزش وابسته است. ورزش ملایم اثرات مثبت در حالی که ورزش متوسط و شدید اثرات منفی دارد
واژههای کلیدی: مرفین مزمن، قشر جلوی پیشانی، BDNF، فعالیت شناختی، ورزش.،