عباس معمارباشی ۱ ؛ حیدر جودت۲ ؛ معرفت سیاه کوهیان۳
۱دانشیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
۲کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران
۳استاد گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش
زمینه و هدف: رشته بدن سازی بیش از دیگر ورزش ها، نیازمند تغذیه صحیح و علمی میباشد. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی رژیم غذایی رایانهای و بررسی تأثیر آن بر برخی از ویژگیهای پیکرسنجی و عملکردی ورزشکاران رشته بدن سازی بود. روش تحقیق: در این تحقیق نیمه تجربی، تعداد ۷ دانشجوی بدنساز به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. رژیم غذایی معمولی آزمودنیها به مدت یک هفته با نرم افزار تغذیه و رژیمدرمانی، از نظر انرژی و ترکیبات مغذی تجزیه و تحلیل شد. سپس رژیم غذایی بر اساس نیاز آزمودنیها و نیازمندیهای فعالیت ورزشی (۶۵- ۵۵ % کربوهیدرات، ۲۵-۲۰% چربی و ۲۰-۱۸% پروتئین) به کمک نرم افزار برای یک هفته طراحی شد و توسط آزمودنیها اجرا گردید. در دو مرحله پیش و پس آزمون، شاخصهای وزن، درصد چربی، محیط اندام ها (دور سینه، کمر، باسن، بازو، ران و مچ دست)، میزان اوره و کراتینین ادرار، ، نیروی ایزومتریک پنجه دست، نیروی لیفت کمر و پاها و آزمونهای پرش طول ایستاده، پرش عمودی، پرس سینه، یک تکرار بیشینه پا ، دراز نشست و بارفیکس و با روش های استاندارد بعمل آمد و رژیم غذایی روزانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمودنیها در طول هر دو مرحله، ۳ جلسه در هفته تمرین با وزنه داشتند. برای بررسی تاثیر برنامه غذایی از آزمون t همبسته و همچنین برای بررسی رابطه بین متغیرها، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد و سطح معنی داری ۰/۰۵<p منظور گردید. یافتهها: افزایش معنیداری در مقادیر دور بازو، دور ران، نیروی پنجه دست و عضلات کمر و پاها، و نتایج آزمونهای پرش طول ایستاده، پرش عمودی، پرس سینه، یک تکرار بیشینه پا، درازونشست، بارفیکس و نیز کاهش معنیداری در درصد چربی و دور سینه وجود داشت (۰/۰۵<p). نتیجهگیری: اتخاذ یک هفته رژیم غذایی متعادل از نظر انرژی و درشت مغذیها، متناسب با نیازهای فردی و ورزشی و همراه با تمرینات مناسب؛ حتی بدون استفاده از مکملها، میتواند موجب بهبود ترکیب بدنی، مشخصههای پیکری و عملکرد ورزشکاران رشته بدنسازی شود.
کلیدواژگان
رژیم غذایی؛ بدن سازی؛ ترکیب بدنی؛ پیکرسنجی؛ اجرا