سجاد کرمی، دکتر مجيد کاشف، دکتر عباسعلی گائينی، دکتر حميد رجبی ، مجيد امانی
مقدمه: گلوتامين نقشی کليدی در محافظت از سلول به دنبال استرس بر عهده دارد که اين امر همراه با افزايش HSP72 ميباشد. به نظر ميرسد اين امر به سوخت و ساز گلوتامين و ارتباط آن با مقادير کورتيزول و روند گلوکونئوژنز وابسته باشد. مواد و روشها: به منظور بررسی اثر مصرف مکمل گلوتامين بر تغييرات HSP72، کورتيزول و گلوکز پلاسما، ۲۸ فوتباليست باشگاهی به چهار گروه برابر: کنترل، مکمل، مکمل ـ فعاليت ورزشی و فعاليت ورزشی تقسيم شدند. مکمل و دارونما به مقدار ۵/۰ گرم به ازای هر کيلوگرم از وزن بدن و حجم ۵ ميليليتر به ازای هر کيلوگرم از وزن بدن در يک ساعت قبل از اجرای پروتکل فعاليت تناوبی مصرف شد. پروتکل فعاليت ورزشی شامل ۳ مرحله دويدن ۲۰ دقيقهای با شدت ۸۰% بيشينه ضربان قلب و استراحتهای ۵ دقيقهای پياده روی بود. نمونههاي خونی پايه، پيشآزمون، پسآزمون و ۹۰ دقيقه پس از آزمون اخذ و مقادير کورتيزول، گلوکز و HSP72 به ترتيب با استفاده از روش راديوايمنواسی، آنزيمی و الايزا سنجيده شد. دادهها با استفاده از آزمون تحليل واريانس در اندازهگيری مکرر چند متغيره و آزمون تعقيبی بونفرونی در سطح ۰۵/۰ P≤تحليل شد. يافتهها: مقادير کورتيزول و گلوکز پلاسما در هيچ يک از گروهها تغيير معنيداری از خود نشان نداد. مقادير HSP72 در گروههای مکمل و مکمل ـ فعاليت ورزشی افزايش يافت. نتيجهگيری: به نظر ميرسد گلوتامين مستقل از نقشی که در ارتباط با کورتيزول و گلوکواستاتيک دارد، ممکن است محرک پاسخ HSP72 نيز باشد، همچنين ترکيب مکمل ـ فعاليت ورزشی پاسخ بزرگتری از HSP72 را منجر ميشود، بنابراين به ورزشکارانی که قصد شرکت در مسابقات و يا فعاليتهای شديد را دارند، مصرف مکمل گلوتامين توصيه ميشود.
واژههاي كليدي: گلوتامين، کورتيزول، گلوکز پلاسما، HSP72، فعاليت ورزشي،