محمد شریعت زاده ۱؛ سمیرا غلامیان۲؛ داوود محسنی نیا۳؛ زهره برهانی۴؛ علی کاشی۵
۱استادیار فیزیولوژی ورزشی، پژوهشگاه تربیتبدنی و علوم ورزشی
۲دانشجوی دکتری بیوشیمی و متابولیسم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، کارشناس آزمایشگاه پژوهشگاه تربیتبدنی و علوم ورزشی
۳دانشجوی دکتری فیزیولوژی ورزش عصبی- عضلانی، دانشگاه سبزوار
۴استادیار بیومکانیک ورزشی، دانشگاه سیستانوبلوچستان
۵استادیار رفتار حرکتی، پژوهشگاه تربیتبدنی و علوم ورزشی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثر کوتاهمدت حرکات کششی ایستا و پویا بر اوج گشتاور برونگرا عضلة همسترینگ و نسبت عملکردی و رایج عضلة همسترینگ بر چهارسررانی زنان ورزشکار بود. در این پژوهش، ۱۶ زن ورزشکار رشتة فوتسال (۲/۴ ± ۲۴ سال و وزن ۸۳/۱۵ ± ۶۵/۵۲ کیلوگرم) و بدون سابقة آسیبدیدگی در اندام تحتانی شرکت کردند. از آزمودنیها در سه جلسة مختلف در یکی از وضعیتهای بدون کشش (کنترل)، کشش ایستا و کشش پویا، میزاناوج گشتاور ایزوکینتیک عضلات چهارسررانی و همسترینگ در انقباضهای درونگرا و برونگرا اندازهگیری شد. جلسة تمرینهای کششی آزمودنیها شامل چهار حرکت کششی برای گروههای عضلانی اصلی در اندام تحتانی (همسترینگ، چهارسررانی، نزدیککنندههای ران و عضلة سوئز) بود. حرکات کششی دو بار و هر بار ۳۰ ثانیه در وضعیت کشش ایستا و ۱۵ تکرار دوثانیهای در وضعیت کشش پویا با فاصلة استراحت بهمدت ۲۰ ثانیه انجام شد. ۱۵ دقیقه پس از اتمام حرکات کششی، آزمونهای ایزوکینتیک با استفاده از دینامومتر ایزوکینتیک- بایودکس برای تعیین اوج گشتاور برونگرا و درونگرا و نیز، نسبت رایج و عملکردی همسترینگ به چهارسررانی در سرعتهای زاویهای ۶۰ و ۱۸۰ درجه بر ثانیه انجام شد. دادهها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازههای تکراری دوعاملی (سرعت زاویهای و نوع کشش) در سطح P تجزیهوتحلیل شد. نتایج نشان داد که ۱۵ دقیقه پس از پایان کشش، کاهش اوج گشتاور برونگرای همسترینگ در وضعیت کشش پویا معنادار بود. همچنین، در متغیر نسبت رایج قدرت همسترینگ به چهارسررانی، تغییرات معناداری پس از انجام کشش ایستا و پویا مشاهده نشد. نتایج در متغیر نسبت عملکردی نیز نشاندهندة کاهش معنادار آن در کشش پویا در مقایسه با وضعیت بدون کشش و کشش ایستا بود (>0.05P). براساس یافتههای حاصل از این پژوهش، بهنظر میرسد ۱۵ دقیقه استراحت غیرفعال، برخی اثرهای نامطلوب کشش ایستا را برطرف میکند؛ اما درزمینة توصیه به استفاده از حرکات کششی پویا باید احتیاط بیشتری کرد.
کلیدواژهها
کشش ایستا؛ اوج گشتاور؛ نسبت رایج اوج گشتاور عضلة همسترینگ به چهارسررانی؛ نسبت عملکردی اوج گشتاور عضلة همسترینگ به چهارسررانی