حمد پارسایی فر۱؛ زهره مظاهری۲؛ ولی الله دبیدی روشن ۳
۱دکتری تخصصی گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکدۀ علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
۲استادیار علوم تشریح، مرکز تحقیقات علوم پایه پزشکی، شرکت فن آواران بافت و ژن، تهران، ایران
۳استاد گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکدۀ علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
مجله علوم زیستی ورزشی
چکیده
کاهش تأثیر مسمومیت قلبی ناشی از درمان با آنتراسایکیلینها، راهبرد مؤثری برای بقای بیشتر مبتلایان به انواع سرطان است. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر پیشدرمان فعالیت بدنی اختیاری بر آسیب قلبی ناشی از القای مقادیر تجمعی دوکسوروبیسین در رتهای مدل سالمندی بود. ۲۴ سر رت نر نژاد ویستار ۱۲ هفتهای بهصورت تصادفی به سه گروه سالین (S)، دوکسوروبیسین (D) و فعالیت بدنی اختیاری (DWR) تقسیم شدند. سالمندی به مدت ۹ هفته و بهوسیلۀ تزریق روزانه دی گالاکتوز (۱۰۰ میلیگرم/ کیلوگرم) القا شد. شش هفته فعالیت بدنی اختیاری بر روی چرخ دوار اجرا شد. در پانزده روز پایانی فعالیت بدنی و تزریق دی گالاکتوز، داروی دوکسوروبیسین با دوز تجمعی ۱۵ میلیگرم/ کیلوگرم (روزانه یک میلیگرم) تزریق شد. ۴۸ ساعت پس از پایان فعالیت بدنی و تزریق دوکسوروبیسین، حیوانات کشته شدند و بطن چپ قلب بهمنظور ارزیابیهای هیستولوژیکی جدا شد. نتایج نشان داد که تزریق دوکسوروبیسین به افزایش غیرمعنادار شاخص آپوپتوزی و نسبت وزن قلب/ وزن بدن و از طرفی کاهش معنادار نسبت فیبر/ فضای بینابینی منجر شد (۰۵/۰P≤). همچنین در بررسیهای کیفی بافت قلب، واکوئله شدن، تکهتکه شدن هستۀ سلولها، بههمریختگی ساختار بافت و از بین رفتن فیبرهای قلبی مشاهده شد. در مقابل فعالیت بدنی اختیاری قبل و در حین تزریق دوکسوروبیسین به کاهش این تغییرات منجر شد. فعالیت بدنی اختیاری در ترکیب با دوکسوروبیسین، راهبرد مؤثری برای کاهش آسیب قلبی ناشی از القای دوکسوروبیسین است.
کلیدواژهها
تغییرات هیستوپاتولوژیک؛ دوکسوروبیسین؛ فعالیت بدنی اختیاری؛ مسمومیت قلبی