اثر ورزش با اندام فوقانی و تحتانی بر respiratory و exercise capacities در بيماران آسمی

محمود اصل محمدی زاده، محسن قنبرزاده، عبدالحميد حبيبی، مسعود نيکبخت ، سعيد شاکريان ، رحمان باقرنيا ، فردوس احدی

سابقه و هدف: انجام تمرينات ورزشی منظم با کاهش علائم تنفسی، احساس تنگی نفس و ظرفيت ورزشی بيماری‌های انسدادی مرتبط است. بر اين اساس، پژوهش حاضر به منظور تعيين اثربخشی فعاليت ورزشی اندام فوقانی و اندام تحتانی و ترکيب آن‌ها بر بهبود کارکرد ريوی و تهويه‌ای و هم‌چنين ظرفيت ورزشی بيماران آسمی، انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: ۳۶ بيمار آسمی (دامنه سني ۱۸-۲۶سال) مراجعه‌کننده به آزمايش‌گاه فيزيولوژی ورزشی دانشگاه شهيد چمران اهواز به‌طور تصادفی به سه گروه ۱۲ نفره تقسيم شدند. پرسش‌نامه کيفيت زندگی سنت‌جورج، شاخص‌های عمل‌کرد ريوی، تهويه‌ای (از طريق اسپيرومتر و گاز آنالايزر) و ظرفيت ورزشي (روی دوچرخه کارسنج) قبل و پس از ۸ هفته برنامه تمرينی اندازه‌گيری شد.

 يافته‌ها: پس از ۸ هفته فعاليت تمرينی، فعاليت با اندام فوقانی و فعاليت ترکيبی (ترکيب اندام فوقانی و تحتانی) سبب افزايش معنی‌داری در شاخص‌های تنفسی (FVC) Forced vital capacity،
Maximum voluntary ventilation (MVV) و Forced expiratory volume (FEV1) در ثانيه اول شد. هم‌چنين نسبت به پيش از تمرين شاخص‌های تهويه‌ایTidal volume (VT) ، Oxygen uptake (VO2)،
Partial end-tidal O2 (PETO2) افزايش معنی‌داری را در سه گروه تمريني پس از ۸ هفته فعاليت تمرينی نشان دادند. نسبت مهم VE/MVV که نماين‌گر تنگي نفس ناشی از ورزش است، نيز کاهش يافت. بهبودی معنی‌داری در کيفيت زندگی بيماران در هر سه گروه (بر اساس اطلاعات پرسش‌نامه کيفيت زندگی سنت‌جورج) نيز مشاهده گرديد.

 نتيجه‌گيری: به نظر می‌رسد که انجام فعاليت‌هايی با اندام فوقانی يا تحتانی و هم‌چنين ترکيب اندام تحتانی و فوقانی سبب بهبود (با نسبت‌هاي متفاوت) در عمل‌کرد ريوی، تهويه‌ای و ورزشی و کيفيت زندگی بيماران آسمی خفيف می‌شود. از اين‌رو استفاده از هر سه نوع برنامه تمرين ورزشی با اندام فوقانی، تحتانی و ترکيب آن‌ها (ترجيحاً برنامه‌های اندام فوقانی و ترکيبی به دليل تغييرات فاحش در شاخص FEV1) به عنوان روش مکمل هم‌زمان با درمان دارويی در بهبود مشکلات بيماران آسمی خفيف توصيه می‌‌شود