مرضیه السادات آذرنیوه ، سیدعلیرضا توکلی خورمیزی *
مربی، گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
مجبه پزشکی گرگان
زمینه و هدف : خواب یکی از عناصر مهم در چرخههای شبانه روزی است که با بازسازی قوای فیزیکی و روحی همراه است. فعالیت بدنی از جمله عوامل مداخلهگر در بهبود کیفیت خواب است. این مطالعه به منظور تعیین اثر فعالیت بدنی بر کیفیت خواب دانشجویان دختر انجام شد.
روش بررسی : این مطالعه توصیفی – تحلیلی مقطعی روی ۳۷۰ دانشجوی دختر دانشگاه زابل در نیمسال اول تحصیلی ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳ انجام شد. اطلاعات به روش نمونهگیری تصادفی و از طریق پرسشنامه دموگرافیک محقق ساخته و پرسشنامههای استاندارد سنجش کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) و فعالیت بدنی بک جمعآوری گردید. سپس دانشجویان با استفاده از پرسشنامه فعالیت بدنی بک به دو گروه فعال و غیرفعال تقسیم شدند.
یافتهها : ۳۲ نفر (۲۵٫۲%) از دانشجویان فعال و ۱۵۳ نفر (۶۷٫۴%) از دانشجویان غیرفعال دارای کیفیت خواب نامناسب بودند. میانگین کیفیت خواب در هر دو گروه فعال و غیرفعال نامناسب بود؛ اما دختران فعال نسبت به غیرفعال از کیفیت خواب بهتری برخوردار بودند (P<0.05). 65.7% گروه فعال دارای نمایه توده بدن کمتر از ۲۵ و تنها ۹٫۱% دانشجویان با نمایه توده بدن بیش از ۲۵ ، کیفیت خواب مناسبی داشتند. در گروه غیرفعال ۶۰٫۸% افراد دارای سطح مطلوب نمایه توده بدن از کیفیت خواب نامطلوبی برخوردار بودند. در هر دو سطح نمایه توده بدن، کیفیت خواب در دو گروه تفاوت آماری معنیداری داشت؛ اما این تفاوت در گروه فعال بیشتر بود (P<0.05).
نتیجه گیری : ۵۲ درصد از دانشجویان دختر کیفیت خواب مناسبی نداشتند و کیفیت نامناسب خواب در دختران با فعالیت بدنی کمتر، بیشتر بود.
واژههای کلیدی: کیفیت خواب، فعالیت بدنی، نمایه توده بدن، دانشجوی دختر،