نسیم جمالی، ولی ا. . دبیدی روشن * ، سیدکمال سادات حسینی
گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه مازندران
مجله پزشکی ارومیه
پیشزمینه و هدف: مطالعات قبلی اثرات جانبی القای دوکسوروبیسین (DOX) بر بافتهای سالم را تائید کردهاند، اما اثر پیشدرمان تمرینات منظم هوازی در مهار مسمومیت کبدی ناشی از القای دوزهای مختلف DOX کاملاً مشخص نیست. هدف مطالعه حاضر تعیین اثر پیشدرمان شش هفته تمرین هوازی بر سطوح شاخصهای استرس و آسیب کبدی شامل پروتئین شوکی گرمایی (HSP72)، کاتالاز (CAT)، الانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپاراتات آمینوتراتسفراز ((AST در موشهای صحرایی نر نژاد ویستار بود.
مواد و روش کار: ۴۸ سر موش صحرایی نر بهطور تصادفی به دو گروه تمرین و کنترل و هریک به سه زیرگروههای DOX با دوز ۱۰ و ۲۰ میلیگرم بر کیلوگرم و سالین تقسیم شدند. برنامه تمرین شامل دویدن روی نوارگردان بهصورت پیشرونده به مدت ۲۵ تا ۵۴ دقیقه در روز با سرعت ۱۵ تا ۲۰ متر در دقیقه، ۵ جلسه در هفته و به مدت ۶ هفته بود. تزریق DOX و سالین ۲۴ ساعت پس از آخرین جلسه تمرین انجام شد و بافتبرداری ۲۴ ساعت پسازآن انجام شد.
یافتهها: القای DOX با دوز ۲۰ میلیگرم بر کیلوگرم منجر به افزایش معنیدار شاخصهای حفاظتی HSP72 و CAT و آسیب کبدی ALT و AST در مقایسه با گروه سالین شد. شش هفته تمرین هوازی قبل از القای دوزهای۱۰ و۲۰ میلیگرم بر کیلوگرم دوکسوروبیسین منجر به افزایش غیر معنیدار HSP72، ALT و AST و افزایش معنیدار CAT در مقایسه با گروه کنترل شد. بعلاوه، فقط در مقادیر HSP72 متعاقب القای دوزهای۱۰ و۲۰ میلیگرم DOX اختلاف معنیدار مشاهده نشد.
بحث و نتیجهگیری: بر اساس این یافتهها استنباط میشود که پیشدرمان با تمرینات هوازی میانمدت احتمالاً از طریق تنظیم مثبت سیستم آنتیاکسیدانتی باعث کاهش آسیب کبدی شده و میتواند راهبردی مؤثر در مقابل سمیت کبدی ناشی از DOX باشد.
واژههای کلیدی: دوکسوروبیسین، تمرین هوازی، سمیت کبدی، دستگاه حفاظت کبدی، موشهای صحرایی،