احمد قاسميان، محسن ثالثي
مقدمه: اندوتلين_۱ كه بهوسيله سلولهاي اندوتليال عروقي ترشح ميشود، به عنوان قويترين تنگكننده عروقي شناخته شده است. هدف اين تحقيق مطالعه تأثير يك دوره تمرينات تركيبي بر غلظت اندوتلين_۱ پلاسما و رابطه آن با فشار خون زنان سالمند بود.
روش: در اين پژوهش ۲۰ زن يائسه ( با ميانگين سن ۹۲/۵±۴۷/۶۷ سال، قد ۵۲/۷±۹۲/۱۵۲ سانتيمتر، وزن ۸۳/۱۱±۸۳/۶۵ كيلوگرم، ۹۸/۴±۴۷/۲۸ BMI=، درصد چربي ۵۷/۳±۶۱/۱۸ و ۰۴۵/۰±۹۲۹/۰WHR=) بهصورت هدفمند انتخاب و بهصورت تصادفي به دو گروه ۱۰ نفره كنترل و تجربي تقسيم شدند. گروه تجربي هشت هفته تمرين تركيبي بهصورت سه روز در هفته در دو نوبت تمرين مقاومتي با شدت ۴۰ تا ۶۵ درصد يك تكرار بيشينه و با اضافه بار ۵ درصد بعد از هر ۶ جلسه و تمرين هوازي با شدت ۶۰ تا ۷۰ درصد حداكثر ضربان قلب را انجام دادند. قبل و بعد از ۸ هفته تمرين، سطح استراحتي غلظت اندوتلين_۱، فشار خون سيتوليك و دياستوليك اندازهگيري و ثبت شد. براي بررسي تغييرات درون گروهي از آزمون t همبسته و تفاوتهاي بين گروهي از آزمون t مستقل و براي بررسي رابطه بين غلظت اندوتلين و فشارخون از ضريب همبستگي پيرسون استفاده شد. سطح معنيداري كمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
يافتهها: نتايج اين تحقيق نشان داد ۸هفته تمرين تركيبي تأثير معنيداري بر كاهش غلظت اندوتلين_۱ پلاسماي زنان سالمند دارد(۰۰۳/۰p=)؛ همچنين، ۸هفته تمرين تركيبي تأثير معنيداري بر كاهش فشارخون سيستوليك (۰۰۲/۰p=)و دياستوليك (۰۰۰/۰p=) زنان سالمند داشت و بين غلظت اندوتلين_۱ و فشار خون سيستوليك همبستگي مستقيمي وجود داشت (۶۰۱/۰r=). اما، بين غلظت اندوتلين_۱ و فشار خون دياستوليك همبستگي مشاهده نشد(۳۵۲/۰ r=).
نتيجهگيري: با توجه به كاهش غلظت اندوتلين_۱ پلاسما و كاهش فشار خون سيستوليك و دياستوليك بر اثر تمرين تركيبي و با توجه به ارتباط بين غلظت اندوتلين_۱ با فشار خون سيستوليك، به نظر ميرسد يك دوره تمرين تركيبي با اين شدت و حجم ميتواند در كاهش غلظت اندوتلين_۱ پلاسما بهعنوان يك عامل خطر ايجاد پرفشاري خون و در نتيجه كاهش فشار خون سيستوليك و دياستوليك در زنان سالمند مؤثر باشد.
كلمات كليدي: اندوتلين_۱، فشار خون، زنان سالمند، تمرين تركيبي