پیش‌ آماده‌سازی با فعالیت ورزشی و حفاظت عصبی: مروری بر مکانیسم‏ها

علی صمدی *
گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

مقدمه: حوادث عروق مغزی یا سکتۀ مغزی نخستین عامل ناتوانی و سومین علت مرگ و میر در افراد بزرگسال به شمار می‌رود. مشخص شده است که ممکن است فعالیت ورزشی با تعدیل عوامل خطری مانند فشارخون بالا، پروفایل لیپیدی و دیابت، نقش مهمی را در پیشگیری از حوادث عروق مغزی ایفاء کند. در هر حال یافته‌های اخیر پیشنهاد می‏کنند که فعالیت ورزشی علاوه بر تعدیل عوامل خطر سکته مغزی، ممکن است در القای حفاظت عصبی اندوژن و حفظ حیات نورون‏ها در شرایط آسیب ایسکمی -خونرسانی مجدد، که مکانیسم اصلی سکتۀ مغزی ایسکمیک می‌باشد، تأثیر داشته باشد. تأثیر فعالیت‏های ورزشی پیشین بر حفاظت نورونی در مقابل آسیب ایسکمی و القای مقاومت نورونی به عنوان پیش آماده سازی فعالیت ورزشی نامیده می‌شود، که حیطۀ مطالعات پژوهشی جدیدی در زمینۀ تأثیرات فعالیت ورزشی بر مغز به شمار می‌رود. اگرچه مکانیسم دقیق حفاظت عصبی ناشی از پیش آماده ‌سازی با فعالیت ورزشی هنوز به طور کامل مشخص نشده است، مطالعات گذشته نشان داده‌اند که پیش آماده ‌سازی با فعالیت ورزشی ممکن است از طریق چندین مکانیسم‏ از قبیل تقویت سد خونی -مغزی، القای عروق زایی و ایجاد شریان‌های جدید مغزی، بهبود متابولیسم مغز و کاهش اختلالات متابولیکی مغز متعاقب آسیب ایسکمی، تنظیم افزایشی بیان نوروتروفین‎ها و نیز کاهش التهاب، آپوپتوز و استرس اکسیداتیو به القای حفاظت عصبی در مغز کمک کند. نتیجه گیری: به نظر می‏رسد که ممکن است پیش آماده سازی با فعالیت ورزشی به کاهش آسیب اولیه و بهبود نتایج نورولوژیک بعد از آسیب ایسکمی -خونرسانی مجدد، در افراد مستعد به آسیب‌های ایسکمیک مغزی یا در افراد با سابقۀ آسیب ایسکمیک خفیف، منجر شود. با این وجود مطالعات بیشتر برای بهبود راهکارهای فعالیت‌های ورزشی با مدت، شدت و نوع مناسب جهت القای حفاظت عصبی بهینه مورد نیاز است.
واژه‌های کلیدی: فعالیت ورزشی، سکته مغزی، ایسکمی،

متن کامل مقاله رایگان