بهناز افلاطونيان، محمدرضا افلاطونيان، محمد بنياسدي، زهرا ميرزايي سوسفيدي، رضا عباسيرايني
محله پزشکی کرمان
مقدمه: ارزيابي رشد جسماني از روشهاي مهم تعيين وضعيت تغذيه و سلامت ميباشد. شاخص توده بدني (Body mass index يا BMI) نشانگر مناسبي براي پايش رشد است كه به تشخيص اختلالات رشد و سوء تغذيه در نوجوانان كمك ميكند. اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت شاخص توده بدني دانشآموزان مقطع راهنمايي شهر كرمان در سال ۱۳۹۱انجام شد.
روش: مطالعه حاضر از نوع توصيفي- تحليلي بود كه جمعآوري اطلاعات آن به صورت مقطعي انجام گرفت و نتايج به دست آمده با مطالعه سال ۱۳۷۶ مقايسه گرديد. نمونهگيري از دانشآموزان در حال تحصيل مدارس راهنمايي با هماهنگي آموزش و پرورش شهر كرمان و به صورت چند مرحلهاي انجام شد. قد و وزن به روش استاندارد اندازهگيري و دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه ۱۹ و آزمون t تجزيه و تحليل گرديد.
يافتهها: ميانگين شاخص توده بدني ۴۲۴ دانشآموز ۲/۴ ± ۱۹ به دست آمد كه ۸/۴۴ درصد آنان شاخص توده بدني طبيعي داشتند. ميانگين شاخص توده بدني در پسران كمتر از دختران بود و از نظر آماري تفاوت معنيداري بين دو گروه مشاهده شد. ۰/۶ درصد از دانشآموزان لاغري مفرط داشتند كه به طور عمده مربوط به مدارس دولتي حاشيه شهر بودند. بيش از ۰/۵۰ درصد دانشآموزان از نظر وزن اشكال داشتند كه كموزني مشكل اساسي جمعيت مورد مطالعه بود. سرانجام اينكه فقط در ۲/۹ درصد آنها اضافه وزن مشاهده شد.
نتيجهگيري: از آن جاييكه جهش رشد قد و وزن دختران زودتر از پسران و در سنين ۱۳-۱۰ سالگي شروع ميشود، بنابراين مقايسه مطلق شاخص توده بدني در اين سنين بر حسب جنس منطقي نيست و در صورت لزوم بهتر است اين مقايسه پس از تعديل آنها انجام شود. شايد سوء تغذيه يا كاهش دسترسي به غذا و يا ساير دلايل فرهنگي و نيز حفظ تركيب و فرم بدن بتواند تبيينگر مشكلات مشاهده شده در توزيع شاخص توده بدني در جامعه دانشآموزان كرمان باشد.
كلمات كليدي: شاخص توده بدني، دانشآموزان، كرمان، ايران