شهین سعیدی نجات؛ ۲ مهدیه عاطفی ؛ ۲ مریم عاطفی؛ ۲ لیلا خطیبی؛ ۲ مریم علیزاده؛ ۲ مریم قاسمی
۱دکترای حرفه ای، گروه بهداشت و مدیریت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
۲کارشناس بهداشت عمومی، مرکز بهداشت شماره ۳ مشهد، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
مجله زنان مامائی و نازایی ایران
مقدمه: شیر مادر یکی از سالم ترین روش های تغذیه کودک است و مزایای بارزی برای مادر و کودک دارد. یکی از عوامل مرتبط با شیردهی، وزن مادر است. با توجه به پیچیدگی و اهمیت تغذیه با شیر مادر و نقش ارزشمند تداوم شیردهی بر میزان رشد و تکامل کودکان زیر ٢ سال، مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش توده بدنی مادران در موفقیت آن ها جهت تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام شد.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال ۱۳۹۲ بر روی ۴۰۰ نفر از زنان دارای شیرخوار ٦ ماهه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر مشهد انجام شد. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه بود که با استناد به منابع و مطالعات قبل تدوین شد. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه با مادران و مراجعه به پرونده بهداشتی خانوار بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۵/۱۶) و آزمون های کای دو، تی تست، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد.
یافته ها: از بین ۴۰۰ نمونه، مادران با شاخص توده بدنی نرمال، میزان شیردهی انحصاری بیشتری داشتند (۰۲۸/۰=p). 193 نفر (۲/۴۸%) از مادران از نظر شاخص توده بدنی قبل از بارداری در گروه نرمال، ۲۷ نفر (۸/۶%) در گروه لاغر، ۱۳۷ نفر (۲/۳۴%) در گروه اضافه وزن و ۴۳ نفر (۷۵/۰%) در گروه چاق قرار داشتند. میانگین مدت شیردهی انحصاری در زنان چاق درجه ۲، ۸۹/۸۱±۸۹/۹۶ روز، در زنان چاق درجه ۱، ۲۶/۶۲±۳۵/۱۳۴ روز، در زنان دارای اضافه وزن ۸۱/۵۴±۴۴/۱۴۷ روز، در زنان با شاخص توده بدنی نرمال ۴۰/۵۸±۰۳/۱۴۳ روز و در زنان لاغر ۴۶/۵۸±۳۷/۱۴۳ روز بود که بر اساس آزمون آنالیز واریانس یک طرفه، اختلاف معنی داری مشاهده شد (۰۲۸/۰=p).
نتیجه گیری: مادران با شاخص توده بدنی نرمال در تغذیه انحصاری با شیر مادر موفقیت بیشتری دارند. هر چند تکرار مطالعه در سایر مناطق شهری و روستایی به منظور لحاظ نمودن تفاوت های فرهنگی پیشنهاد می شود.