دکتر رحمن سوری، دکتر نيکو خسروی ، خانم حميده منتظری طالقانی
زمينه و هدف: لپتين و آديپونکتين از جمله آديپوسايتوکاين های مترشحه از بافت چربی هستند که در پاتوژنز چاقی و اختلالات همراه با آن نقش دارند. پژوهش حاضر تاثير تمرينات استقامتی و مقاومتی را بر سطح سرمی لپتين، آديپونکتين و شاخص مقاومت به انسولين (HOMA-IR) در زنان چاق يائسه غير فعال مورد مطالعه قرار داده است
. روش بررسی: اين مطالعه يک کارآزمايی بالينی تصادفی سازی شده از نوع کاربردی با روش نيمه تجربی بود. بدين منظور ۲۴ زن چاق (شاخص توده بدنی ≥ ۵۳/۳۰ کيلوگرم بر مجذور متر) يائسه غير فعال (ميانگين سني۳ ± ۲۵/۵۲ سال) به صورت تصادفی در سه گروه استقامتی، مقاومتی و شاهد در ۱۰ هفته تمرينات مقاومتی (۶۰-۴۰% يک تکرار بيشينه) و استقامتی شنا (۶۰-۴۰% ضربان قلب بيشينه)، سه جلسه در هفته شرکت کردند. شاخص های آنتروپومتريک، سطوح لپتين و آديپونکتين و HOMA-IR قبل و بعد از اجرای تمرينات اندازه گيری شد. تجزيه و تحليل داده ها با آزمون تی زوجی، آزمون آناليز واريانس يک طرفه و آزمون همبستگی پيرسون در سطح معنی داری ۰۵/۰>P انجام گرفت
. يافته ها: اجرای تمرينات استقامتی ضمن کاهش معنی دار لپتين پلاسما (۴۴/۱۰%، ۰۱۲/۰=P)، HOMA-IR (44/25%، ۰۰۲/۰=P) و بهبود کليه شاخص های جسمانی مورد بررسی، با افزايش معنی دار سطوح آديپونکتين (۶۱/۴۵%، ۰۱۵/۰=P) پلاسما همراه بود. ولی در گروه تمرينات مقاومتی تغيير معنی داری در هيچ يک از فاکتورهای خونی و آنتروپومتريک مشاهده نگرديد (۰۵/۰
نتیجه گیری: تمرينات استقامتي در مقايسه با تمرينات مقاومتي در تعديل غلظت لپتين و آديپونكتين و نيمرخ متابوليكي در زنان چاق يائسه غيرفعال موثرتر است.
واژههاي كليدي: آدیپونکتین، تمرین مقاومتی، چاقی، لپتین، یائسگی،