سازگاری‌های عصبی و عملکردی به تمرین پلایومتریک در مقابل ترکیب پلایومتریک و دو سرعت در فوتبالیست‌های نوجوان

^۱ابوذر کاوه ای؛ ^۲رضا قراخانلو ؛ ^۳حمید رجبی

هدف از پژوهش حاضر مقایسۀ سازگاری‌های عصبی و عملکردی به تمرین پلایومتریک در مقابل ترکیب پلایومتریک و دو سرعت بود. در این پژوهش ۲۲ بازیکن نوجوان فوتبال با میانگین سن ۸۲/۰±۲۸/۱۴ سال، وزن ۵/۷±۱۸/۴۱ کیلوگرم، قد ۳۶/۹±۵/۱۵۴ سانتی‌متر و چربی بدن ۶۸/۲±۴۳/۷ درصد به‌صورت دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند، گروه اول شامل ۸ نفر، تمرین پلایومتریک در کنار مهارت‌های فوتبال؛ گروه دوم شامل ۷ نفر، تمرین ترکیب پلایومتریک و دو سرعت (ترکیبی) در کنار مهارت‌های فوتبال؛ و گروه سوم شامل ۷ نفر فقط تمرین مهارت‌های فوتبال را به‌مدت شش هفته (۱۶ جلسه تمرین) انجام دادند. قبل و بعد از تمرین عملکرد بازیکنان با آزمون‌های دو سرعت ۵، ۱۰ و ۲۰  متر، چابکی (۱۰ متر زیگزاگ)، پرش از حالت ایستاده (CMJ) و بوسکو ۵ ثانیه ارزیابی شد. به‌منظور ارزیابی سازگاری‌های عصبی، قبل و بعد از دورۀ تمرین الکترومایوگرافی سطحی (SEMG) از عضلات پهن جانبی و داخلی در حالت ایستا و رفلکس هافمن از عضلۀ نعلی در حالت استراحت انجام گرفت. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از آزمون t زوجی و آنالیز واریانس یکسویه استفاده شد و سطح معناداری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. هر دو گروه پلایومتریک و ترکیبی کاهش‌های معناداری در زمان دو سرعت ۵ متر (۹۷/۵-، ۸۷/۳- درصد)، ۱۰ متر (۰۵/۴-، ۳۳/۲- درصد)،۲۰ متر (۶۴/۲-، ۶۴/۱- درصد)، چابکی (۹۹/۸-، ۵/۷- درصد) و افزایش‌های معناداری درCMJ (95/12، ۳/۷ درصد) و بوسکو ۵ ثانیه (۰۸/۱۴، ۴۴/۱۳ درصد) نشان دادند. گروه کنترل تنها کاهش معناداری در زمان چابکی (۴/۵- درصد) نشان داد. SEMG عضلۀ پهن جانبی گروه پلایومتریک (۵۴/۳۶ درصد) و عضلۀ پهن داخلی گروه ترکیبی (۰۶/۱۵ درصد) افزایش معناداری نشان دادند. رفلکس هافمن در هیچ یک از گروه‌ها تغییر معناداری نشان نداد. به هر حال، میزان تغییرات گروه پلایومتریک و ترکیبی تفاوت معناداری با هم نداشتند (۰۵/۰ ≤P). بنابراین، با توجه به نتایج به‌نظر می‌رسد که سازوکار تأثیرات تمرین سرعت و پلایومتریک شبیه است و بدین دلیل تمرین پلایومتریک و ترکیب پلایومتریک و دو سرعت موجب سازگاری‌های عملکردی مشابهی می‌شوند، و این سازگاری‌های عملکردی در گروه‌های مورد بررسی احتمالاً منشأ عصبی دارد که ممکن است به فراخوانی واحدهای حرکتی بیشتر و شلیک عصبی سریع‌تر مربوط باشد، اما به‌نظر نمی‌رسد تغییرات رفلکس­ حرکتی در این سازگاری‌ها نقش داشته باشد.

کلیدواژگان: الکترومایوگرافی سطحی؛ پلایومتریک؛ دو سرعت؛ رفلکس هافمن؛ فوتبال