زینت سالم *، محمود شیخ فتح الهی، امیر رهنما، فاطمه امین ، فرشته ایرانمنش
مجله پزشکی رازی
زمینه و هدف: کمبود ویتامین D سرم ممکن است در بروز سندرم متابولیک نقش داشته باشد. هدف از این مطالعه تعیین ویتامین D سرم و ارتباط آن با برخی از فاکتورهای سندرم متابولیک شامل اختلال در قند ناشتا، چاقی مرکزی و پرفشاری خون در زنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال ۱۳۹۱ بود.
روش کار: این مطالعه مقطعی در سال ۱۳۹۱ انجام گردید و کلیه زنان شاغل در بخش اداری دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و واحدهای مربوطه با روش سرشماری به تعداد ۱۶۱ نفر وارد مطالعه شدند. پس از اخذ مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه و رضایتنامه کتبی پرسشنامه فردی برای هر نفر تکمیل و سپس فشارخون و نماگر تنسنجی شامل دورکمر با وسایل استاندارد اندازهگیری شد. روز بعد با شرایط ناشتا و همراه داشتن معرفینامه، به آزمایشگاه خصوصی پاتوبیولوژی مراجعه تا نمونه خون آنها برای اندازهگیری قند و ویتامین D سرم دریافت شود. برای تعیین پرفشاری خون، چاقی شکمی و اختلال در قند ناشتا و دیابت از معیارهای (International Diabetes Federation) IDF استفاده گردید؛ مقدار ویتامین D بیشتر یا مساوی با ۳۱ نانوگرم بر دسیلیتر به عنوان مقدار کافی و کمتر از این مقدار به عنوان مقدار ناکافی یا کمبود تعیین گردید. دادهها با استفاده از رگرسیون لجستیک و آزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها: در این بررسی، ۶% از شرکتکنندگان ویتامین D سرم آنها در حد کافی و ۹۴% آنها دارای کمبود یا مقدار ناکافی این ویتامین بودند. میانگین این ویتامین در افراد در معرض خطر (دارای چاقی مرکزی، اختلال در قند ناشتا و پرفشاری خون) نسبت به افراد سالم کمتر بود و همراهی این ویتامین با قند ناشتا مشاهده گردید. شیوع پرفشاری خون، چاقی مرکزی و اختلال در قند ناشتای شرکتکنندگان به ترتیب ۶/۱۶%، ۵/۸۴% و ۶/۲۶% بود.
نتیجه گیری: این بررسی نشان داد کمبود ویتامین D در نمونهها شایع و همراهی ویتامین D با قند ناشتا میتواند احتمال خطر بروز دیابت را افزایش دهد. بالا بودن سه متغیر چاقی مرکزی، پرفشاری خون و اختلال در قند ناشتا به عنوان زنگ خطری برای وقوع بیشتر بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ در آینده خواهد بود.
واژههای کلیدی: چاقی مرکزی، پرفشاری خون، اختلال در قند ناشتا، ویتامین D،