میثم شعبانینیا, فرشته شهیدی, حمید رجبی, ایرج نظری
مجله پزشکی اصفهان
مقدمه: رگگشایی ناشی از جریان (Flow-mediated dilation یا FMD) در شرایط پرفشاری خون مختل میشود و به نظر میرسد تمرین ورزشی میتواند آن را بهبود بخشد. پژوهش حاضر، با هدف مقایسهی FMD بین افراد سالم و مبتلا به پرفشاری خون و بررسی تأثیر ۱۲ هفته تمرین هوازی تناوبی بر آن انجام شد.
روشها: در این پژوهش نیمهتجربی، ۱۲ مرد میانسال سالم و ۲۴ مرد میانسال مبتلا به پرفشاری خون با سن ۸۰/۲ ± ۶۶/۴۹ سال، قد ۶۶/۴ ± ۱۶/۱۷۴ سانتیمتر و وزن ۶۵/۱۲ ± ۰۸/۸۱ کیلوگرم و انتخاب شدند. افراد بیمار در دو گروه ۱۲ نفرهی شاهد با سن ۵۳/۲ ± ۰۸/۵۲ سال، قد ۸۱/۵ ± ۷۵/۱۷۳ سانتیمتر و وزن ۲۶/۸ ± ۰۸/۸۰ کیلوگرم و تمرین تناوبی با سن ۹۱/۲ ± ۵۰/۵۰ سال، قد ۶۹/۴ ± ۴۰/۱۷۳ و وزن ۶۰/۱۳ ± ۲۰/۸۵ کیلوگرم قرار گرفتند. تمرین شامل ۱۲ هفته دویدن تناوبی با شدت ۵۰ و ۸۰ درصد ضربان قلب ذخیره به مدت ۲ و ۱ دقیقه و سه جلسه در هفته روی تردمیل برای ۱۲ دقیقه بود که تا ۶ هفته هر هفته ۳ دقیقه و پس از آن هر ۲ هفته، ۳ دقیقه به زمان آن اضافه شد؛ به گونهای که زمان تمرین در ۲ هفتهی آخر به ۳۶ دقیقه رسید. فشار خون و FMD قبل و بعد از دورهی تمرین اندازهگیری شد. طبیعی بودن توزیع دادهها با آزمون Shapiro-Wilk سنجیده شد.
یافتهها: نتایج آزمون Independent t نشان داد که FMD در بیماران از افراد سالم کمتر بود (۴۶۹/۴ = t و ۰۰۱/۰ > P). همچنین، آزمونهای One-way ANOVA و Repeated measures ANOVA نشان داد که تمرین تناوبی باعث کاهش معنیدار فشار خون سیستول (۰۵۹/۷ = F و ۰۱۵/۰ = P) و افزایش FMD (63/13 = F و ۰۰۱/۰ = P) میشود.
نتیجهگیری: به نظر میرسد رگگشایی ناشی از جریان، در بیماران مبتلا به پرفشاری خون مختل میشود و این افراد برای کاهش فشار خون و بهبود عملکرد اندوتلیومی، میتوانند تمرین هوازی تناوبی انجام دهند.
واژگان کلیدی: فشار خون، جریان خون ناحیهای، تمرین