تأثیر کاربرد تمرینات ورزشی یوگا بر اضطراب و کیفیت خواب بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب در شهر کرمان در سال ۱۳۹۴

سعیده حسنی‌سعدی، علی‌اکبر واعظی
استادیار گروه پرستاری دانشکدۀ پرستاری و مامایی یزد، مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری و مامایی در سلامت خانواده، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‌درمانی شهید صدوقی یزد، ایران

مجله دانشور پزشکی

مقدمه و هدف: نارسایی قلبی یک سندرم بالینی است که باعث احساس قریب‌الوقوع‌بودن مرگ در بیماران شده که علاوه بر ایجاد استرس و نگرانی، بیمار را از یک خواب مناسب بی‌بهره می‌نماید. در این راستا تمرینات یوگا، انعطاف‌پذیری و قدرت عضلانی را افزایش، گردش خون و جذب اکسیژن و عملکرد سیستم هورمونی را بهبود می‌بخشد و باعث احساس سلامتی در فرد می‌شود. لذا هدف این پژوهش تعیین تأثیر کاربرد تمرینات ورزشی یوگا بر اضطراب و کیفیت خواب بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب می‌باشد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی می‌باشد که طی آن شصت بیمار در سال ۱۳۹۴ با روش نمونه‌گیری آسان و سپس با تخصیص تصادفی به دو گروه آزمون (سی نفر) و کنترل (سی نفر) تقسیم شدند. در گروه آزمون جلسات آموزش و انجام تمرینات یوگا زیر نظر فرد متخصص یوگا و نظارت و موافقت متخصص طب ورزش و متخصص قلب دو بار در هفته به‌مدت یک ساعت در طول دو ماه در محل بازتوانی قلب در شهر کرمان تشکیل گردید. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامۀ کیفیت خواب پیتسبورگ و پرسش‌نامۀ اضطراب بک استفاده شد که در بدو مطالعه و دو ماه پس‌ازآن درمورد هر دو گروه تکمیل شد. درنهایت از شاخص مرکزی میانگین برای آمار توصیفی و آزمون‌های تی زوجی و تی مستقل برای آمار تحلیلی و جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss استفاده گردید.

نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد میانگین نمرۀ کیفیت خواب و اضطراب در گروه آزمون قبل از مداخله به‌ترتیب ۶۳/۲ و ۶۷/۲ و بعد از مداخله به‌ترتیب ۷۹/۰ و ۸۷/۰ بود که به‌طور معنی‌داری کاهش یافته است (۰۰۱/۰P<) و میانگین نمرۀ کیفیت خواب و اضطراب در گروه کنترل قبل از مداخله به‌ترتیب ۴۳/۲ و ۳۷/۲ و بعد از مداخله به‌ترتیب ۳۸/۲ و ۰۷/۲ بود. همچنین بین میانگین نمرۀ کیفیت خواب و اضطراب در گروه آزمون و کنترل قبل از مطالعه اختلاف معنی‌داری نشان نداد؛ اما بعد از مطالعه اختلاف معنی‌داری را نشان داد (۰۰۱/۰P<). در بررسی شاخص‌های کیفیت خواب مشخص گردید که بین میانگین نمرۀ کیفیت ذهنی، دیر به‌خواب‌رفتن و اختلال خواب قبل و بعد از انجام تمرینات یوگا در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب تفاوت معنی‌داری وجود ندارد؛ ولی در سایر زیرمقیاس‌ها میانگین کفایت خواب، دورۀ خواب، استفاده از داروی خواب‌آور و عملکرد ناقص در طول روز قبل و بعد از انجام تمرینات یوگا در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن قلب تفاوت معنی‌داری وجود دارد.

نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که ورزش یوگا می‌تواند برای توانمندکردن بیماران قلبی و انگیزش آن‌ها درجهت تلاش برای تقویت عملکرد قلبی و کسب و حفظ توانایی‌های قلبی آنان مورد استفاده قرار گیرد و موجب بهبود نگرش این بیماران شود که حتی با داشتن نارسایی قلبی امکان انجام ورزش و بهبود شیوۀ زندگی وجود دارد. درنهایت باتوجه‌به نتایج مثبت این مطالعه پیشنهاد می‌شود این بیماران پس از کسب وضعیت متعادل بیماری خود، از این ورزش برای ایجاد انگیزۀ زندگی بهتر و بهبود عملکرد قلبی بهره ببرند.
واژه‌های کلیدی: نارسایی مزمن قلبی، یوگا، اضطراب، کیفیت خواب

متن کامل مقاله رایگان