مجتبی خانسوز۱، بهرام عابدی* ۲
گیاهان دارویی
مقدمه: کوفتگی عضلانی تأخیری تجربهای معمول و شایع پس از انجام فعالیت غیرمعمول و واماندهسازی است.
هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر حاد مصرف مکمل جدوار و یک وهله فعالیت وامانده ساز بر برخی از شاخص های آسیب عضلانی مردان هندبالیست بود.
روش بررسی: این مطالعه در قالب یک طرح نیمه تجربی و دو سو کور به طور تصادفی انجام گرفت. ۱۲ مرد هندبالیست (میانگین سنیِ ۵۶/۱±۴۲/۲۱ سال، قد ۸۵/۵±۱۸۶ سانتیمتر، وزن ۱۰±۲۵/۸۳ کیلوگرم، نمایه توده بدنیِ ۹۳/۲±۰۹/۲۴ کیلوگرم بر مترمربع) در ۲ گروه مکمل (جدوار) و دارونما (مالتودکستریین) قرار داده شدند. نمونههای خونی از آزمودنیها قبل (صبح ناشتا) و بلافاصله بعد از انجام پروتکل بیشینه بروس جمعآوری شد. در مرحله بعد گروه مکمل روزانه ۳ کپسول ۵۰۰ میلیگرمی جدوار و گروه کنترل روزانه ۳ کپسول ۵۰۰ میلیگرمی مالتودکسترین به مدت هفت روز مصرف کردند. ۲۴ ساعت پس از مصرف آخرین کپسول، آزمودنیها پروتکل بیشینه بروس را تا حد واماندگی انجام دادند و همانند مرحله اول نمونههای خونی قبل و بلافاصله بعد از انجام مرحله بیشینه بروس جمعآوری شد.
نتایج: نتایج نشان داد غلظت کراتین فسفوکیناز (CPK) سرم بعد از یک هفته مصرف مکمل در هر دو گروه مکمل و کنترل افزایش داشت؛ اما غلظت لاکتات دهیدروژناز (LDH) هردو گروه مکمل و دارونما کاهش داشت. این افزایش و کاهش در آنزیمهای CPK و LDHمعنیدار نبود (۰۵/۰>P).
نتیجهگیری: به نظر میرسد مصرف حاد مکمل جدوار و فعالیت واماندهساز تأثیر معنیداری بر مقادیر کراتین کیناز و لاکتاتدهیدروژناز در مردان هندبالیست ندارد.
واژههای کلیدی: جدوار، فعالیت فزاینده واماندهساز، کراتین کیناز، لاکتات دهیدروژناز