حسن عبداله زاده * ، زهرا افتخاری يزدی
هدف: با توجه به متفاوت بودن تاثير عواملی مانند وزن قد و نمايه توده بدنی بر سن شروع قاعدگی(منارک)، اين مطالعه به منظور تعيين عوامل مؤثّر بر سن منارک در دختران سبزوار، جهت سياستگزاری های درمانی- بهداشتی انجام شد.
روش کار: اين مطالعه مقطعی و به صورت توصيفی- تحليلی می باشد. جامعه آماری از دانش آموزان دختر سه مقطع تحصيلی و به روش نمونه گيری طبقه بندی – متناسب با حجم طبقات انتخاب شد. نمونه لازم از ۴۰۰ نمونه کل محاسبه گرديد. اطّلاعات از طريق چک ليست، شامل اطّلاعات دموگرافيک و داده های قد و وزن دختران ۱۷-۱۰ ساله ای که قاعدگی آنها حدّاکثر ۶ ماه قبل از انجام مطالعه حاضر و طی ۳ سال گذشته ساکن سبزوار بوده اند، جمع آوری گرديد. برای توصيف داده ها از شاخص های پراکندگی و برای تحليل آنها از آزمون آماری ضريب همبستگی پيرسون و وآزمون تی استفاده شد .
يافته ها : ميانگين سنّ منارک ۲۶/۱±۸۸/۱۲ سال، سن ۵۳/۱±۱۲/۱۵ سال، وزن ۴۹/۱۰±۵۳ کيلوگرم، قد ۰۷/۰±۴۹/۱۶۰ سانتی متر و نمايه توده بدنی دختران ۸۳/۳±۵۸/۲۰ کيلوگرم بر متر مربع بود. بين سنّ منارک با قد(۰۰۱/۰P< و۲۰۹/۰r=)، وجود بيماری زمينهای (۰۰۸/۰P=)، سن مادر (۰۰۲/۰P= و ۱۵۳/۰r=)، نمايه توده بدنی(۰۲۶/۰P= و۱۱۲/۰r=-)، ميزان تحصيلات مادران (۰۰۱/۰P= و ۱۶۴/۰r=-) ارتباط آماری معنی دار ديده شد. ولی، بين سنّ منارک وزن دختران، شغل مادر و شغل پدر، ارتباط آماری معنی دار مشاهده نگرديد .
نتيجه گيری : اين مطالعه نشان داد که بين برخی از عوامل مؤثّر بر سنّ منارک با نمايه توده بدنی در جامعه سبزوار ارتباط آماری وجود دارد. ولی، ممکن است اين ارتباط با ساير جوامع متفاوت باشد که تعيين دقيق اين عوامل نياز به مطالعه های ديگری دارد.
واژههاي كليدي: سنّ منارك، نمايه توده بدني، دختران نوجوان،