معصومه رفيعی۱، گيتی ستوده۱، محمود جلالی۱، محمد رضا اشراقيان۱، مرجان قانع بصيری۱، روناک نيک بزم۱، فاطمه جوادی۲، ندا نور شاهی۱ ، دکتر فريبا کوهدانی*
۱- دانشگاه علوم پزشکی تهران
۲- ۷٫ گروه تغذيه بالينی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ايران، کارشناسی ارشد علوم تغذيه
دانشيار دانشکده تغذيه و رژيم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران
مجله غدد درون ریز و متابولیسم
مقدمه: بيماریهای قلبی ـ عروقی عامل اصلی مرگ در بيماران ديابتی هستند و اختلالات ليپيدی يکی از اصلیترين عوامل خطر آن میباشند. هدف پژوهش حاضر تعيين ارتباط نمايهی (CI) Conicity، نمايهی تودهی بدن (BMI)، دور کمر (WC) و فعاليت بدنی با سطح ليپيدی، و نيز تعيين بهترين اندازهی تنسنجی پيشبينیکنندهی اختلالات ليپيدی در مبتلايان به ديابت نوع ۲ بود. مواد و روشها: مطالعهی مقطعی حاضر روی ۷۰۰ بيمار ديابتی نوع ۲ انجام گرديد. وزن، قد، WC، BMI، CI و فعاليت بدنی برای هر فرد اندازهگيری شد. تریگليسريد (TG)، کلسترول تام (TC)، کلسترول ـ HDL (HDL-C) و کلسترول ـ LDL (LDL-C) ناشتا سرمی اندازهگيری شد. يافتهها: به طور کلی ۹۷% مردان و ۹۵% زنان CI غير طبيعی، ۵/۸۴% نمايهی تودهی بدن بيش از ۲۵، ۳/۵۵% از مردان و ۵/۸۸% از زنان چاقی شکمی داشتند. افزايش چارک CI با افزايش معنیدار TG، TC و کلسترول ـ LDL و کاهش معنیدار کلسترول ـ HDL همراه بود. BMI با کلسترول ـ LDL و WC با TG و کلسترول ـ HDL/ کلسترول ـ LDL همبستگی مستقيم و معنیداری را نشان دادند. فعاليت بدنی در کل جمعيت با کلسترول ـHDL همبستگی مثبت و معنیدار و با BMI، WC، CI، و LDL/HDL همبستگی منفی و معنیداری داشت. نتيجهگيری: CI، BMI، دور کمر و ميزان فعاليت بدنی همبستگی مستقيم و معنیداری با اختلالات ليپيدی بيماران مبتلا به ديابت نوع ۲ دارند. هيچيک از اندازههای تنسنجی ارتباط بيشتری را با اختلالات ليپيدی در بيماران مبتلا به ديابت نوع ۲ نداشتند. از اين اندازهها میتوان در پيشبينی خطر اختلالات ليپيدی در بيماران ديابتی نوع ۲ استفاده نمود.
واژههای کلیدی: چاقی، نمايه Conicity، اختلالات چربی خون، ديابت نوع ۲،