اثر ۱۲ هفته تمرینات تناوبی سنگین و سبک بر سطح آیریزین و عامل رشد فیبروبلاست ۲۱ در زنان چاق و دارای اضافه وزن: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

محمدرضا حامدی نیا۱، زینب فیروزه* ۲، امیرحسین حقیقی۳ ، سعید رمضانی۴
۱- استاد فیزیولوژی ورزش، ﮔﺮوه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ، داﻧﺸﮕﺎه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
۲- دﻛﺘﺮی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژی ورزش، ﮔﺮوه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ، داﻧﺸﮕﺎه حکیم سبزواری، سبزوار،ایران ،
۳- دانشیار ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژی ورزش، ﮔﺮوه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ، داﻧﺸﮕﺎه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
۴- داﻧﺸﺠﻮی دﻛﺘﺮی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژی ورزش، ﮔﺮوه ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ ﻋﻠﻮم ورزﺷﻲ، داﻧﺸﮕﺎه تهران، تهران، ایران

چکیده

زمینه و هدف: افزایش هزینه انرژی در پیشگیری و درمان چاقی و کاهش عوارض آن می‌تواند از طریق تحریک عوامل مرتبط با قهوه‌ای شدن بافت چربی سفید صورت گیرد که آیریزین و FGF21 ازجمله این عوامل هستند. این مطالعه به منظور تعیین اثر ۱۲ هفته تمرینات تناوبی سنگین و سبک بر سطح آیریزین و عامل رشد فیبروبلاست ۲۱ (FGF21) زنان چاق و دارای اضافه وزن انجام شد.

روش بررسی: این کارآزمایی بالینی روی ۳۵ زن دارای اضافه وزن و چاق (سن ۳٫۵۸±۳۹٫۸ سال و شاخص توده بدن ۳٫۳۷±۲۷٫۱ کیلوگرم بر متر مربع) از بین شرکت کنندگان در فراخوان انجام شد. شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی ساده در سه گروه تمرین تناوبی سنگین (۱۲نفر)، تمرین تناوبی سبک (۱۲نفر) و گروه کنترل (۱۱نفر) قرار گرفتند. برنامه تمرینی شامل ۱۲ هفته تمرینات تناوبی سنگین و سبک به مدت ۲۵ تا ۶۰ دقیقه در هر جلسه و سه جلسه در هفته بود. قبل و بعد از دوره تمرینی برای اندازه‌گیری شاخص‌های آیریزین و FGF21 سرمی از همه آزمودنی‌ها درحالت ناشتا خونگیری شد.

یافته‌ها: ﺳﻄح FGF21 ﺳﺮﻣﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از ۱۲ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺗﻨﺎوﺑﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ در مقایسه با گروه کنترل اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ (P<0.05). در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮی در ﺳﻄح آﻳریزین ﺳﺮﻣﻲ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺗﻨﺎوﺑﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ و سبک در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین درﺻﺪ ﭼﺮﺑﻲ ﺑﺪن، ﻧﺴﺒﺖ دور ﻛﻤﺮ ﺑﻪ دور ﻟﮕﻦ و BMI آزﻣﻮدﻧﻲ‌ﻫﺎی ﮔﺮوهﻫﺎی ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺗﻨﺎوﺑﻲ ﺳﺒﻚ و ﺳﻨﮕﻴﻦ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻫﺶ آماری ﻣﻌﻨﻲ‌داری یافتند (P<0.05). VO2max دو گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل افزایش آماری معنی‌داری نشان داد (P<0.05).

نتیجه‌گیری: ۱۲هفته تمرین تناوبی سبک و سنگین بدون تغییر در سطح سرمی آیریزین، تاثیر مطلوبی بر افزایش VO2max و بهبود ترکیب بدن داشت. همچنین تمرین تناوبی سنگین باعث افزایش معنی‌دار FGF21 می‌شود که می‌تواند از طریق قهوه‌ای کردن بافت چربی سفید در کاهش وزن موثر باشد.

واژه‌های کلیدی: تمرین تناوبی، چاقی، آیریزین، عوامل رشدی فیبروبلاست

متن کامل