سودابه نادری، راحله علی محمدی، علی شمسی زاده، مسعود مبینی، فاطمه امین ، محمد الله توکلی *
گروه فیزیولوژی، مرکز تحقیقات فیزیولوژی و فارماکولوژی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران
مجله شفای خاتم
مقدمه: سکتۀ مغزی یکی از علل عمدۀ مرگ و میر و ناتوانیهای طولانی مدت در بزرگسالان است. خطر بروز سکتۀ مغزی در زنان در سنین پس از یائسگی بهسرعت در حال افزایش است. گزارش شده است که ورزش آسیب ناشی از ایسکمی و رپرفیوژن را در مدل سکتۀ مغزی موش صحرایی کاهش میدهد. هدف از این مطالعه بررسی اثر ورزش بر روی پیامدهای سکتۀ مغزی در انسداد دایم شریان مغزی میانی در موشهای اوارکتومی شده بود. مواد و روشها: ۳۲ سر موش ماده در محدودۀ وزنی ۳۵-۲۵ گرم بهطور تصادفی به چهار گروه (۸ موش در هر گروه) شامل اوارکتومی + سکتۀ مغزی، سکتۀ مغزی، اوارکتومی + ورزش + سکتۀ مغزی و گروه شم تقسیم شدند. هفت روز قبل از پیش شرطیسازی با ورزش، موشها اوارکتومی شدند. در گروه ورزش موشها وادار شدند روی دستگاه تردمیل، ۵ روز در هفته، روزانه به مدت ۴۰ دقیقه با سرعت ۱۸ متر بر دقیقه به مدت ۴ هفته بدوند. سکتۀ مغزی از روش انسداد دایم شریان مغزی میانی پنج هفته پس از اوارکتومی القاء گردید. حجم انفارکتوس، اختلالات نورولوژیک و اختلالات حسی -حرکتی مطالعه شدند. یافتهها: حجم انفارکتوس در گروههای اوارکتومی + ورزش + سکتۀ مغزی و سکتۀ مغزی در مقایسه با گروه اوارکتومی + سکتۀ مغزی بهطور معنیداری کمتر بود. در گروههای اوارکتومی + ورزش + سکتۀ مغزی و سکتۀ مغزی اختلالات نورولوژیک نسبت به گروه اوارکتومی + سکتۀ مغزی به ترتیب بهطور معنیداری پایینتر بودند. اختلالات حسی -حرکتی نیز در گروههای اوارکتومی + ورزش + سکتۀ مغزی و سکتۀ مغزی در مقایسه با گروه اوارکتومی + سکتۀ مغزی کمتر بود. نتیجهگیری: نتایج حاضر پیشنهاد میکند که پیش شرطیسازی با ورزش یک نقش محافظ عصبی را در حیوانات اوارکتومی شده ایفاء مینماید و پیامدهای سکته مغزی را در یک مدل انسداد شریان مغزی میانی بهبود میبخشد.
واژههای کلیدی: سکتۀ مغزی، ورزش، اوارکتومی، قشر حسی -حرکتی، هورمونهای استروئیدی گناد،