مسلم ورمزيار ، محمدعلی آذربايجانی*
دانشيار دانشکده تربيت بدنی و علوم ورزشی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
مجله گیاهان دارویی
مقدمه: فعاليت بدنی و ورزش به علت افزايش روند اکسيداسيون سلولی موجب توليد راديکالهای آزاد و افزايشROS (گونههای فعال اکسيژن) میشود که اين پديده در دراز مدت تخريب بافتی را به همراه دارد. عدم تعادل بين توليد راديکالهای آزاد و سيستم دفاع آنتیاکسيدانی باعث ايجاد استرس اکسيداتيو میشود. به همين دليل ورزشکاران و افراد فعال نيازمند مصرف مکملهای آنتیاکسيدانی میباشند. هدف: بر اين اساس اين مطالعه با هدف بررسی اثر مکمل زعفران بر آنزيمهای آنتیاکسيدانی طی يک جلسه فعاليت برونگرا طراحی و اجرا شد. روش بررسی: در يک کارآزمايی نيمه تجربی، ۲۱ مرد فعال به صورت هدفمند در دسترس به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی در ۳ گروه مکمل زعفران (۷ نفر)، گروه مکمل ويتامين C به عنوان کنترل مثبت (۷ نفر) و دارونما (۷ نفر) قرار گرفتند. آزمودنیها به مدت ۱۴ روز ۱۰۰ ميلیگرم زعفران، ۱۰۰ ميلیگرم دارونما و ۱۰۰۰ ميلیگرم ويتامين C را به شکل کپسول دريافت کردند. بعد از ۱۴ روز مکملگيری، آزمودنیها با شدت ۷۰ درصد حداکثر اکسيژن مصرفی روی تردميل با شيب منفی ۱۰ درصد به مدت ۴۵ دقيقه دويدند. ۵ ميلیليتر خون قبل از دريافت مکمل، ۱۴ روز پس از دريافت مکمل، بلافاصله و ۶۰ دقيقه پس از فعاليت جهت ارزيابی مقادير MDA، SOD و CAT جمعآوری شد. نتايج: نتايج نشان داد مصرف مکمل زعفران باعث افزايش معنیداری فعاليت SOD شده، همچنين در گروه دارونما نسبت به دو گروه ديگر يک وهله فعاليت برونگرا افزايش برجسته در غلظت MDA را نشان داد، در حالی که در فعاليت آنزيم کاتالاز تغيير معنیداری مشاهده نشد. نتيجهگيری: بر اساس يافتههای اين مطالعه پيشنهاد میشود مکملگيری با زعفران قبل از انجام فعاليتهای برونگرا يک اقدام پيشگيرانه برای کاهش بروز فشار اکسيداتيو ناشی از فعاليت میباشد.
واژههای کلیدی: استرس اکسيداتيو، زعفران، فعاليت برونگرا، MDA، SOD، CAT،