اثر استرس روانی حاد بر توان ترشح انسولين از جزاير لانگرهانس

فاطمه رستم‌خانی، حميرا زردوز ^* ، صالح زاهدی‌اصل

زمينه: امروزه با توجه به سبک زندگی درصد زيادی از مردم با استرسورهای حاد مختلفی مواجه هستند که ممکن است به بيماری‌های متابوليک گوناگون منجر شود. تحقيق حاضر به بررسی نقش استرس روانی حاد که در جوامع بسيار شايع است، بر ترشح انسولين از جزاير جدا شده در نمونه‌های آزمايشگاهی رت پرداخته است.

مواد و روش‌ها: در اين بررسی موش‌های صحرايی نر نژاد ويستار به گروه‌های کنترل و آزمون (در هر گروه ۶ سر) تقسيم شدند. استرس توسط communication box به‌صورت حاد اعمال شد. ترشح انسولين از جزاير لانگرهانس جدا شده به‌روش استاتيک بررسی شد. سطوح پلاسمايی گلوکز، انسولين و کورتيکوسترون اندازه‌گيری شدند. به‌علاوه وزن غدد فوق کليه نيز مورد ارزيابی قرار گرفتند.

يافته‌ها: استرس روانی حاد سطوح کورتيکوسترون پلاسمايی پايه را به‌طور معنی‌داری تغيير نداد. حال آنکه، بلافاصله پس از مواجه شدن با استرس، سطح کورتيکوسترون پلاسما در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل افزايش معنی‌داری داشت (۰۰۱/۰>P). استرس حاد غلظت انسولين پلاسمايی را نيز به‌طور معنی‌داری افزايش داد (۰۰۱/۰>P). وزن غدد فوق کليه و شاخص HOMA-IR تغيير معنی‌داری را در گروه آزمون نشان ندادند. مواجه شدن با استرس در ترشح انسولين از جزاير نيز تغيير معنی‌داری ايجاد نکرد.

نتيجه‌گيری: مطالعه کنونی نشان داد که اعمال استرس روانی حاد علی‌رغم افزايش معنی‌دار غلظت کورتيکوسترون پلاسما تغييری در ميزان ترشح انسولين از جزاير لانگرهانس جدا شده ايجاد نمی‌کند.

واژه‌های كليدي: استرس رواني، انسولين، جزاير لانگرهانس، کورتيکوسترون، گلوکز،