مجتبی ايزدی، يحيی سخنگويی، انوش اقدامی ، عبدالعلی بنائیفر
علوم پزشکی بیرجند
مينه و هدف: ورزش به بهبود عملکرد انسولين کمک می کند. افراد چاق دارای اختلالات متابوليسمی هستند. مطالعه حاضر، با هدف بررسی اثر فعاليت ورزشی هوازی بر عملکرد سلولهای بتای پانکراس در مردان چاق انجام گرفت. روش تحقيق: در اين مطالعه نيمهتجربی، سطوح ناشتايی گلوکز، انسولين، تریگليسريد و عملکرد سلولهای بتا ی پانکراس در دو گروه تصادفی مردان چاق (۲۸=n) ويک گروه دارای وزن معمولی (۱۴=n)، در شرايط پايه، با يکديگر مقايسه شد؛ گروه تجربی چاق، در يک برنامه تمرينهای هوازی سهماهه شرکت نمودند؛ درحالیکه گروه کنترل، در هيچ برنامه ورزشی شرکت ننمودند. شاخصهای آنتروپومتريکی و بيوشيميايی هر دو گروه چاق تجربی و کنترل، بهطور مجدد پس از دوره سهماهه اندازهگيری شد. از آزمون تیمستقل برای مقايسه سطوح پايه متغيرها و از آزمون تیزوج برای مقايسه متغيرها قبل و بعد از برنامه تمرينی استفاده گرديد. يافتهها: نتايج نشان داد که افراد چاق، از سطوح پايينتر عملکرد سلولهای بتا و سطوح بالاتر گلوکز و تریگليسريد نسبت به مردان دارای وزن طبيعی برخوردارند (۰۵/۰P≤). برنامه تمرينهای هوازی، به افزايش معنیدار عملکرد سلولهای بتا در گروه تجربی منجر شد (۰۱۹/۰P=)؛ همچنين، غلظتهای گلوکز (۰۲۳/۰P=) و تریگليسريد ناشتا (۰۳۱/۰P=) و شاخصهای آنتروپومتريکی نظير: وزن (۰۲۸/۰P=)، درصد چربی بدن (۰۱۶/۰P=) و شاخص توده بدن (۰۲۴/۰P=)، بعد از مداخله، در گروه تجربی کاهش يافت. ارتباط منفی معنی داری بين عملکرد سلولهای بتا و گلوکز ناشتا پس از اجرای برنامه تمرينی مشاهده شد. (p = 0.014, r= 0/68) نتيجهگيری: فعاليت ورزشی هوازی، به افزايش عملکرد سلولهای بتا و کاهش گلوکز خون در مردان چاق منجر میشود. اين يافتهها، بهنوعی از اين فرضيه که فعاليت ورزشی منظم، به تأخير در بروز ديابت نوع ۲ در افراد چاق بزرگسال منجر میشود، حمايت میکند.
واژههای کلیدی: چاقي؛ ورزش هوازي؛ گلوکز؛ عملکرد سلولهای بتا،