سعید نقیبی ۱؛ محمد جواد ملکی۲؛ زیبا استوان۳
۱استادیار فیزیولوژی ورزشی، پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی
۲جراح قلب و توراکس، متخصص طب فیزیکی
۳کارشناس ارشد علوم ورزشی، پژوهشگاه علوم ورزشی
مجله فیزیولوژی ورزشی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مصرف مکمل ملاتونین بر عملکرد قلبی در بازگشت به حالت اولیۀ فعال پس از فعالیت ورزشی شدید در سالمندان بود. نمونۀ آماریپژوهش را هشت سالمند مرد فعال بین سنین ۵۵ تا ۷۵ سال (با میانگین سنی ۹/۵±۸/۶۵؛ قد ۲/۷±۱/۱۶۸؛ وزن ۷/۸±۷/۷۴) با حداقل هفتهای دو جلسه فعالیت ورزشی مرتب تشکیل دادند. این افراد با طرح متقاطع در سه مرحلۀ اندارهگیری پایه، دارونما و مکمل ملاتونین بهصورت دوسوکور موردبررسی قرار گرفتند. پس از ارائۀ توضیحات و تکمیل رضایتنامه، تغییرات ضربان قلب، انقباضپذیری و همودینامیک قلب و عروق در دورۀ استراحتی پیش از فعالیت و در دورۀ بازگشت به حالت اولیۀ فعال پس از فعالیت ورزشی شدید بر روی نوارگردان بهمدت پنج دقیقه با دستگاه الکتروکاردیوگرافی و کاردیواسکرین ثبت گردید. تجزیهوتحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار اس.پی.اس.اس و آزمون آماری تحلیل واریانس دوطرفه با اندازهگیری تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد. نتایج نشان میدهد که مکمل ملاتونین موجب بهبود معنادار بازیافت ضربان قلب پس از فعالیت و بهبود غیرمعنادار اکسیژن مصرفی فلات شده است؛ اما تأثیری بر ضربان قلب استراحتی و مقاومت عروق دربرابر جریان خون نداشته است. با توجه به نتایج بهدستآمده بهنظر میرسد که این مکمل با اثرات تعدیلکنندۀ سمپاتیکی خود، دارای تأثیرات مطلوبی بر افراد سالمند درحین فعالیت ورزشی باشد؛ لذا، برای نتیجهگیری قطعی نیاز به مطالعات بیشتر و آزمودن دوزهای بالاتر میباشد.
کلیدواژهها
مکمل ملاتونین؛ عملکرد قلبی؛ بازگشت به حالت اولیۀ فعال؛ سالمندان