اولین قدم برای ایجاد تغییر در وضعیت قلب تان داشتن یک ارتباط مناسب و نزدیک با پزشک است ولی برای ایجاد تغییرات دائمی نیازمند آموختن مطالبی هستید. این مطالب شامل بیما ری قلبی و نوع رفتارها و شرایطی است كه میتواند میزان خطر شما را افزایش دهد. موضوع درباره قلب شماست و شما در قبال آن مسئول هستید. مطالب بعدی اصول اولیه ای در مورد عوامل خطر بیماریهای قلبی است. با این مطالب می آموزید که چگونه این عوامل سلامت قلب زنان را به خطر می اندازند.
سیگار كشیدن
سیگار كشیدن به عنوان مهمترین عامل خطر سلامتی شناسایی شده است. زنانی كه سیگار میكشند ۶ برابر زنانیكه سیگار نمی كشند بیشتر به حمله قلبی دچار می شوند و میزان خطر با افزایش تعداد سیگارهایی كه روزانه مصرف میکنند افزایش می یابد. سیگاركشیدن همچنین خطرسكته مغزی را بالا می برد. اما بیماری قلبی و سكته مغزی تنها عوارض ناشی از سیگار نیستند که سلامت زنان را تهدید میکنند. سیگار كشیدن به میزان زیادی شانس سرطان ریه را افزایش می دهد. واقعیت آن است که در حال حاضر میزان مرگ و میر ناشی از سرطان ریه برای زنان بیش از میزان خطر ناشی از سرطان پستان است. سیگار كشیدن همچنین با چند نوع سرطان دیگر از جمله سرطان دهان، دستگاه ادراری، كلیه و گردن رحم در ارتباط است. سیگار كشیدن همچنین می تواند باعث بیماریهای انسدادی ریه شود كه شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است. دود سیگار اطرافیان در محیط کار یا زندگی می تواند مشكلات زیادی برای سلا متی اشخاص دیگر ایجاد كند. سیگار كشیدن به هیچ طریقی ایمن نیست. سیگارهای كم نیكوتین ممكن است احتمال سرطان ریه را تا حدودی كاهش دهند اما میزان خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و دیگر بیماریهای مرتبط را كاهش نمی دهند. تنها راه سالم و ایمن این است كه اصلاً سیگار نكشید.
شما می توانید كارهایی در جهت كنترل فشار خون و یا پیشگیری از افزایش فشار خونتان انجام دهید و در نتیجه از بیماریهای تهدید كننده زندگی در امان بمانید. معمولاً فشار خون به صورت دو عدد مثلاً ۸۰ /۱۲۰ عنوان می شود ( ۱۲۰ روی ۸۰) و با واحد میلی متر جیوه اندازه گیری میشود. گاهی این اعداد با واحد سانتیمتر جیوه بیان میشود و لذا به صورت ۸/۱۲ گفته میشود. ( ۱۲ روی ۸ ).
اولین عدد فشار خون سیستولی است و مربوط به لحظه ای است كه قلب خون را به داخل عروق پمپاژ میکند. عدد دوم یا فشار خون دیاستولی مربوط به زمان بین ضربانات قلب است.
چون فشار خون افراد در شرایط مختلف متغییر است گاهی لازم میشود تا قبل از قضاوت در مورد ابتلای فرد به بیماری فشارخون چندین بار در روزهای مختلف آنرا اندازه بگیریم. فشار خون زمانی بالا در نظر گرفته میشود كه در چند نوبت اندازه گیری بالا تر از سطح طبیعی باشد.
فشار خون شما براساس عدد بالاتر از طبیعی در فشار خون سیستولی یا دیاستولی شناخته میشود برای مثال اگر فشار خون سیستولی شما ۱۴۱ باشد اما دیاستولی ۸۸ باشد شما فشار خون بالا دارید
سیستولی |
دیاستولی |
|
طبیعی |
كمتر از ۱۲۰ |
كمتر از ۸۰ |
مقادیر مرزی |
۱۳۹-۱۲۰ |
۸۹-۸۰ |
هیپرتاسیون |
۱۴۰ یا بالاتر |
۹۰ یا بالاتر |
پیشگیری از نارسایی احتقانی قلب
فشار خون بالا اولین عامل خطر برای نارسایی احتقانی قلب است. نارسایی قلب تهدیدی برای سلامت زندگی است. نارسایی زمانی رخ میدهد که قلب نتواند خون كافی مورد نیاز بدن را پمپ كند.در این مواقع مایع اضافی شروع به نشت كردن در ریه ها كرده خستگی، ضعف و تنفس را مشكل میسازد.
برای پیشگیری از نارسایی احتقانی قلب و سكته مغزی شما باید فشارخون خود را تا حد کمتر از ۹۰/۱۴۰ كنترل كنید. اگر فشارخون شما بالاتر از آن است با پزشك درمورد شروع یا تغییر داروها و اصلاح شیوه زندگیتان صحبت كنید.
برای پیشگیری از بروز نارسایی احتقانی قلب کنترل وزن بسیار مهم است. حتی اضافه وزن متوسط نیز می تواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
درك خطر
اما اعداد حق مطلب را ادا نمیکنند. برای مثال اگر شما هیپرتاسیون دارید هنوز خطر حمله قلبی و سكته مغزی یا نارسایی قلبی در شما بالاست. در صورتیکه فشارخون سیستولی شما ( عدد اول ) مساوی یا بالاتر از ۱۴۰ است حتی در حالیکه فشارخون دیاستولی طبیعی دارید، احتمال ابتلاای شما به بیماری قلبی یا كلیوی زیاد است.
با شروع ۵۵سالگی احتمال ابتلا زنان به فشارخون بالا زیاد است. اگر فشارخون سیستولی شما بالا میباشد نیاز به اقداماتی برای كنترل آن دارید. فشارخون بالا را میتوان به دو طریق اصلاح شیوه زندگی و استفاده از دارو کنترل نمود.
تغذیه سالم
سلامت قلب ارتباط زیادی با غذایی که می خورید دارد. توصیه های زیر برای سلامت قلب شما مفید است:
· هر روز از انواع مختلفی از دانه ها به خصوص غلات کامل استفاده کنید.
· روزانه از انواع میوه و سبزی استفاده کنید.
· از رژیمی استفاده کنید که کلسترول و چربی اشباع کم و به طور کلی چربی حد متوسطی داشته یاشد.
· نوشیدنیها و غذاهایی را انتخاب کنید که حد متوسطی قند داشته باشد.
· غذاها را کم نمک طبخ کنید.
· وزن خود را در محدوده طبیعی نگاه دارید.
· هر روز فعالیت بدنی داشته باشید.
· غذاها را سالم نگاهداری کنید.
· نسبت مواد غذایی را بر اساس هرم غذایی انتخاب کنید.
· در مورد وزن و فعالیت بدنی در بخشهای بعدی صحبت شده است.
هرم غذایی
آیا میدانید هرم غذایی چیست؟ بدن ما برای سلامت خود احتیاج به غذاهای مختلفی دارد. میزان مصرف این مواد غذایی متفاوت است. لازم است برخی بیشتر و برخی کمتر مصرف شوند. متخصصان تغذیه برای اینکه این موضوع را به بهترین شکل نمایش دهند از هرم تغذیه استفاده میکنند. هرم تغذیه به چند طبقه تقسیم شده و در هر طبقه گروهی از مواد غذایی وجود دارد. از پایین به بالا میزان مطلوب مصرف مواد غذایی کاهش می یابد. بطور مثال برای اینکه تغذیه سالمی داشته باشیم میزان زیادی از مواد غذایی نظیر نان و برنج احتیاج داریم در حالی که روغنها و چربی که در طبقه فوقانی هرم هستند به ما نشان میدهند که باید به مقدار کم مصرف شوند.یک هرم غذایی برای نمونه در زیر نشان داده شده است. از آن برای انتخاب انواع مختلف غذای سالم و تدارک برنامه غذایی روزانه استفاده کنید.
علائم |
علائم يا نشانه بيماري |
وظايف بهورز |
۱ – فشارخون بالا |
افزايش فشار خون سيستوليک و دياستوليک |
۱ – ارجاع دوره اي بيمار به پزشک به منظور کنترل منظم فشار خون و تجويز منظم دارو ۲ – آموزش توصيه هاي لازم از قبيل : – انجام پياده روي – استفاده از رژيم مناسب غذايي و خودداري از مصرف غذاي سرخ کرده – مصرف کم نمک ، چربي و قند – خودداري از مصرف سيگار ۳-آموزش علائم خطر نظير ورم پاها و سردرد مداوم به سالمند ۴-ارجاع سالمند به پزشک در صورت بروز علائم خطر |
۲ – بيماري قلبي |
– فشار خون بالا – کوتاهي تنفس هنگام فعاليت – درد قلبي هنگام کار مانند : بالا رفتن از پله ها – بي نظمي و ضربان شديد – ورم پاها |
۱ – آموزش سالمند و مراقبين آنها در خصوص پيشگيري از : – پرهيز خستگي بدن – داشتن فعاليت سبک بدني – رعايت تغذيه متعادل و مناسب – مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علامت يا نشانه هاي قطبي |
۳- سکته مغزي |
اختلال عصبي بدن ، بصورت هاي : فلج يکطرفه بدن ، از دست دادن قدرت تکلم ، از بين رفتن قدرت درک |
۱ – آموزش روشهاي کاردرماني به سالمند نظير ورزش اعضا ۲ – کنترل عوامل خطر مثل فشار خون بالا – بيماري قند و کلسترول و کشيدن سيگار ۳ – ارجاع سالمند به پزشک جهت تجويز داروي مناسب به منظور کاهش خطر بروز سکته هاي بعدي |
۴- ديابت |
– تکرار ادرار بخصوص در شب – تشنگي شديد و خشکي دهان – بروز اختلالات قلبي – عروقي ، چشمي وعصبي در سالهاي طولاني ابتلا به بيماري |
۱ – آموزش بيماران در خصوص نحوه مصرف مواد غذايي بويژه مواد قندي و شيريني و آموزش در خصوص داشتن زندگي فعال ( انجام پياده روي روزانه ) ۲ – آموزش علائم خطر به سالمند از قبيل اختلالات بينايي يا وجود زخم در ناحيه پاها ۳ – ارجاع سالمند داراي علائم خطر به پزشک |
۵- سرطان |
– وجود خون در مدفوع – وجود توده مشکوک در سينه ها – … |
۱ – آموزش علائم هشدار دهنده سرطان به کليه جامعه خصوصاً سالمندان ۲ – ارجاع سالمندان داراي علائم هشدار دهنده به پزشک براي بررسي و درمان
|
۶ – بيماريهاي تنفسي |
– مشکلات تنفسي نظير : – سرفه مزمن ، تنگي نفس ، خس خس سينه – تب – درد قفسه صدري |
آموزش به سالمندان در خصوص : – ترک سيگار – اجتناب از حضور در مکانهاي شلوغ – انجام ورزشهاي ساده تنفسي براي فهبود فعاليت ريه ها – مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم عفونت هاي تنفسي |
۷- بي اختياري ادراري |
– مشکل در نگهداري ادراز بخصوص هنگام عطسه ، سرفه و خنديدن |
آموزش به سالمند در خصوص : – مشورت با پزشک جهت استفاده از دارو يا ورزش براي تقويت عمل مثانه و درمان عفونتهاي ادراري احتمالي – توجه به تخليه کامل ادرار در هر بار توالت تخليه مثانه قبل از نياز |
۸ – نقص يا فقدان بينايي |
مشکل بينايي يا علائمي نظير : – سردرد يا خستگي پس از مطالعه ، احتياج به نور بيشتر براي مطالعه ، خيره شدن به اشيا ، کدر شدن عدسي چشم ( آب مرواريد ) فقدان بينايي |
۱ – ارجاع سالمند به پزشک براي انجام بررسي هاي لازم ۲ – ۳ – هماهنگي با مددکاران اجتماعي منطقه ، سازمانهاي غيردولتي – ادارات بهزيستي و … براي ايجاد تسهيلات لازم براي دريافت عينک مناسب و يا انجام اعمال جراحي در سالمندان دچار کدورت عدسي چشم با قيمت کم يا مجاني |
۹ – مشکل شنوايي |
– کم شنوايي – ناشنوايي يا کري کامل |
۱ – آموزش به سالمندان در خصوص اينکه هنگام گفتگو با ديگران آنها را از نقص شنوايي خود آگاه کنند و از آنها بخواهند که شمرده و با صداي کمي بلندتر صحبت کنند . ۲ – ارجاع به پزشک جهت انجام مشورت هاي لازم ۳ – هماهنگي با مددکاران اجتماعي منطقه ، سازمانهاي دولتي – ادارات بهزيستي مؤسسات خيريه و … براي ايجاد تسهيلات لازم جهت دريافت سمعک با قيمتهاي پايين |
۱۰ – محدوديتهاي حرکتي |
– محدوديت در حرت اعضا که عمدتاً بدليل التهاب مفاصل يا آرتروز است علائم اين بيماري عبارتند از درد ، سفتي و محدوديت حرکت مفاصل مبتلا (خصوصاً ران ، مهره ها و زانو ) |
۱– ارجاع سالمند به پزشک جهت تشخيص بيماري ، تجويز مسکن و اطلاع يافتن از ورزشهاي مناسب براي بهبود عمل مفاصل آشنا نمودن سالمند با نکاتي که در بهبود عمل مفصلهاي بدن مؤثر مي باشد نظير : – فعال بودن از نظر جسمي تا حد امکان – استفاده از ورزشهاي مناسب با نظر پزشک – استفاده از وضعيت هايي که مفصل مبتلا را محافظت مي نمايد نظير خوابيدن روي تشک سفت – کم کردن وزن بالا با استفاده از ورزش و رژيم غذايي مناسب – استرات مکرر حين کار کردن |
۱۱ – اختلالات رواني |
اختلالات رواني شايع شامل : افسردگي ( بي حالي و بي توجهي نسبت به زندگي ) – اضطراب ( بي قراري و تحريک پذيري زياد ) – فراموشي ( بصورت اختلال در قضاوت ، محاسبه ، صحبت کردن و حل مشکلات ) |
۱– آگاه نمودن سالمند و خانواده او در خصوص – دوري از انزوا و تنهايي و زندگي کردن با خانواده ۲ – مشغول نگهداشتن سالمندان در جامعه براي پيشگيري از افسردگي در آنان ۳ – شناسايي افراد بيمار و ارجاع به پزشک |
۱۲ – مشکلات دهان و دندان |
– از دست دادن تعداد زياد و يا کليه دندانها – وجود بيماريهاي لثه – سوء تغذيه – يبوست |
۱ – معاينه دهان از نظر وضعيت دندانها – لثه و سالمند از دندان مصنوعي ۲ – آموزش بهداشت دهان و دندان به سالمند ۳ – ارائه توصيه به سالمند در خصوص رژيم غذايي مناسب |
درمان داروئی
برای كنترل یا پیشگیری از بیماری قلبی ممكن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید داروها ممكن است برای استفاده در درمان یك عامل خطرزا از قبیل فشارخون كلسترول یا از بین بردن درد قفسه سینه كه اغلب همرا با بیماری قلبی است استفاده شود اگر شما جزء آندسته از بیماران هستند كه دارو مصرف می كنید خیلی مهم است كه سبك زندگی خودتان را برای سلامت قلب خویش تغییر دهید زیرا عادات سالم روزانه نگه دارنده مقدار نیاز دارو در حداقل ممكن می باشد این داروها شامل
دیجیتال
دیجیتال نگهدارنده انقباض قلب است و استفاده از آن در مواقعی است كه قلب قادر به پمپ كردن خون به حد كافی نباشد. همچنین در مواقعی كه ریتم قلب دچار بی نظمی های سریع می شود آن را آهسته می كند.
مهار كننده آنزیم مبدل آنزیوتانسین
این داروها عوامل عصبی و هومرال را كه سبب تنگی بستر عروق محیطی می شوند را بی اثر و برای درمان فشار خون های بالا و در صدمات وارده بر ماهیچه ها قلب استفاده می گردد آنها همچنین در صدمات كلیه ناشی از دیابت در بعضی بیماران استفاده می شود.
بتا بلوكرها
این داروها ضربان قلب را كاهش ونیروی هر ضربه قلبی را كاهش می دهند همچنین آنها برای استفاده از فشارخون های بالا و درد قفسه صدری وپیشگیری از تكرار حملات قلبی استفاده می گردد.
نیترات ها
شامل نیتروگلیسرین ) این دسته داروها رگهای خونی را گشاد و درد قفسه صدری را كاهش می دهند.
مهار كننده كانال ها كلسیمی
این دسته دارویی هم رگهای خونی را گشاد می كند آنها همچنین برای درمان فشارخونهای بالا و درد قفسه صدری مورد استفاده قرار می گیرد.
مدرها(قرص های ادرار آور )
آسپرین
آسپرین امروزه به عنوان داروی عجیبی شناخته شده كه توانسته است به كم كردن خطر حملات قلبی یا سكته مغزی برای كسانی كه در حال حاضر یكی از آنها را دارند کمک کند. همچنین این دارو توانسته به باز نگه داشتن سرخرگهای افرادی كه قبلاً عملهای بای پس عروق كرونر و یا دیگر اعمال جراحی برای رفع انسدادهای سرخرگها را داشته اند از جمله آنژیوپلاستی کمک کند. همچنین آسپرین در اورژانس به افرادی كه مشکوک به سکته قلبی یا مغزی داده میشود.
به هر جهت اثر آسپرین در پیشگیری از حملات قلبی مغزی در افرادی كه هنوز هیچگونه سابقه بیماری قلبی و مغزی ندارند توسط موسسه غذا وداروی امریكا ثابت نشده است بلكه ممكن است كه مصرف آن در كسانی كه مخصوصاً هیچگونه خطر بیماری قلبی را نداشته باشند مضر باشد.آسپرین یك داروی قوی است ولی عوارضی هم دارد. این دارو می تواند شانس شما را برای ابتلا به زخم معده، بیماری كلیوی، بیماری كبدی و صدمه مغزی به دنبال خونریزی زیاد كند. همچنین این دارو می تواند با سایر داروها واكنش دهد و اثرات مخربی برجا گذارد.اگر شما جزء افرادی هستید كه می خواهید آسپرین را برای درمان یا پیشگیری از بیماریهای قلبی استفاده كنید در مرحله اول با پزشك معالج خود مشورت نمایید. تنها پزشك شماست كه با دانستن تاریخچه مصرف داروئی و همچنین شرایط و سلامت عمومی در حال حاضر شما می تواند قضاوت درستی از سودمندی مصرف آسپرین برای شما داشته باشد.در مجموع آسپرین می توانند برای دسته ای از زنان با داشتن بیماری قلبی سودمند باشد اما برای اغلب زنان كه در سلامت كامل بسر می برند پیشنهاد نمی گرد.